Η NASA σχεδιάζει την «απόσυρση» του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού έως το τέλος της δεκαετίας και πλέον έχει στραφεί σε ιδιωτικές εταιρείες για την κατασκευή νέων διαστημικών σταθμών που θα τεθούν σε τροχιά. Σαν αποτέλεσμα, αναμένεται ότι θα εξοικονομηθούν περισσότερα από ένα δισεκατομμύριο δολάρια.
Ήδη η αμερικανική Υπηρεσία Διαστήματος έχει ξεκινήσει το Commercial LEO Destinations project, έναν διαγωνισμό που θα καταλήξει σε συμβόλαια 400 εκατομμυρίων δολαρίων σε τέσσερις εταιρείες που θα ξεκινήσουν την ανάπτυξη των ιδιωτικών διαστημικών σταθμών. Σύμφωνα με τα όσα δήλωσε στο CNBC ο διευθυντής εμπορικών διαστημικών πτήσεων της NASA, Φιλ Μακάλιστερ, η υπηρεσία «έλαβε σχεδόν μια ντουζίνα προτάσεων» από μια ποικιλία εταιρειών για το συγκεκριμένο πρόγραμμα.
Ο Διεθνής Διαστημικός Σταθμός χρησιμοποιείται ήδη για περισσότερα από 20 χρόνια και κοστίζει στη NASA περί τα 4 δισεκατομμύρια δολάρια για κάθε χρόνο λειτουργίας. Ο ΔΔΣ έχει αποφασιστεί να λειτουργήσει έως το τέλος του 2024, με μία πιθανή επέκταση του χρόνου λειτουργίας του έως το 2028. Σύμφωνα με τον Μακάλιστερ, η NASA επιθυμεί «να είναι ένας μεταξύ των πολλών χρηστών αντί να είναι ο κύριος χρηματοδότης και συντηρητής της υποδομής» για τους σταθμούς που θα τεθούν σε χαμηλή τροχιά γύρω από τη Γη.
Η NASA βρίσκεται σε διαδικασία αξιολόγησης των προτάσεων με την ελπίδα ότι οι νικητές του προγράμματος «θα ανακοινωθούν πριν το τέλος του έτους», αν και η υπηρεσία «πιέζει για ολοκλήρωση νωρίτερα». Οι προτάσεις προέρχονται από μια ποικιλία υποψηφίων, από start-ups έως και μεγάλες εταιρείας του τομέα της αεροδιαστημικής. Ενδεικτικό ότι μεταξύ των υποψηφίων περιλαμβάνονται οι SpaceX (του Ίλον Μασκ), Blue Origin (του Τζεφ Μπέζος), Airbus, Boeing και Lockheed Martin.
Η πρακτική της σύμπραξης με τον ιδιωτικό τομέα
Η ιδέα της σύμπραξης με τον ιδιωτικό τομέα δεν είναι κάτι νέο για τη NASA, καθώς ήδη από την προηγούμενη δεκαετία μίσθωνε σκάφη και υπηρεσίες μεταφοράς από τις SpaceX και Northrop Grumman.
Μόνο για τη χρονιά που πέρασε, από το πρόγραμμα Commercial Crew, η διαστημική υπηρεσία των ΗΠΑ εξοικονόμησε ποσό μεταξύ 20 και 30 δισεκατομμυρίων δολαρίων, ενώ την ίδια στιγμή, με τη λογική της σύμπραξης με τον ιδιωτικό τομέα, χρηματοδοτεί την ανάπτυξη δύο διαστημικών σκαφών, αντί μόνο ενός: η Boeing δεν έχει ολοκληρώσει την ανάπτυξη του δικού της σκάφους ενώ το Crew Dragon της SpaceX έχει ήδη χρησιμοποιηθεί για την αποστολή 10 αστροναυτών στο ΔΣΣ για λογαριασμό της NASA και άλλων τεσσάρων ιδιωτών αστροναυτών, μόλις την περασμένη εβδομάδα.
Ειδικά το πρόγραμμα Commercial Crew λειτουργεί και σαν οδηγός για το πρόγραμμα Commercial LEO Destinations, καθώς η NASA είχε αρχικά δώσει συμβόλαια σε πέντε εταιρείες πριν τελικά καταλήξει στις δύο που προαναφέρθηκαν.
Το ενδιάμεσο πρόγραμμα
Παράλληλα με όλα τα παραπάνω, η NASA έχει ξεκινήσει τη χρηματοδότηση και ενός ενδιάμεσου προγράμματος. Πρόκειται για ένα πρόγραμμα ύψους 140 εκατομμυρίων δολαρίων που έχει αναλάβει η Axiom Space και προβλέπει την κατασκευή πρόσθετων τμημάτων (modules) που θα μπορούν να συνδεθούν με το Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Όταν τελικά ο Σταθμός αποσυρθεί, η Axiom σχεδιάζει την αποκόλληση των λειτουργικών τμημάτων και την μετατροπή του σε έναν σταθμό «ελεύθερης πτήσης».
Η Axiom ήδη κατασκευάζει τα συγκεκριμένα modules, με το πρώτο να προγραμματίζεται να συνδεθεί στο ΔΔΣ έως το 2024, με την προϋπόθεση ότι το αμερικανικό Κογκρέσο θα επιτρέψει τη χρηματοδότηση για την επιμήκυνση χρήσης του Σταθμού έως το 2028. «Χρειαζόμαστε την επέκταση του ΔΔΣ, γιατί δεν θα είμαστε έτοιμοι με τα υπόλοιπα προγράμματα έως το 2024», σημειώνει ο Φιλ Μακάλιστερ.