Με την έναρξη του πανευρωπαϊκού συνεδρίου «QCI Days Αθήνα 2025», η Ελλάδα επιβεβαιώνει τον κομβικό της ρόλο στην ανάπτυξη ασφαλών κβαντικών υποδομών επικοινωνίας. Το συνέδριο, που φιλοξενείται από σήμερα (έως και τις 30 Απριλίου) στο Ίδρυμα Ευγενίδου και τελεί υπό την αιγίδα του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, συγκεντρώνει ειδικούς από όλη την Ευρώπη για να εξετάσουν τις τελευταίες εξελίξεις στον τομέα της κβαντικής τεχνολογίας.
Το συνέδριο γίνεται με την υποστήριξη της Γενικής Γραμματείας Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων, σε συνεργασία με το Εθνικό Δίκτυο Υποδομών Τεχνολογίας και Έρευνας (ΕΔΥΤΕ Α.Ε. – GRNET), φορέα του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης και συντονιστή του έργου HellasQCI, το Αυστριακό Ινστιτούτο Τεχνολογίας (AIT), QCI-CAT και το Πολυτεχνείο της Μαδρίτης (UPM), EuroQCI Ισπανίας.
Το QCI Days Αθήνα 2025, το οποίο αποτελεί συνέχεια των QKD Days Μαδρίτης 2022 και QCI Days Βιέννης 2024, θα προσφέρει στους συμμετέχοντες μια μοναδική ευκαιρία για ανταλλαγή απόψεων, παρουσίαση καινοτομιών και δημιουργία νέων συνεργασιών στον τομέα των υποδομών κβαντικής επικοινωνίας.
Το «παρών» στην τελετή έναρξης έδωσε ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Δημήτρης Παπαστεργίου, ο οποίος αμέσως μετά τον χαιρετισμό του προς τους 400 και πλέον συνέδρους, παρακολούθησε demo διακρατικού ευρωπαϊκού κβαντικού δικτύου επικοινωνιών ανάμεσα στην Ελλάδα, την Ισπανία και την Αυστρία.
«Πολύ σημαντική η σημερινή ημέρα και η ημερίδα. Οι κβαντικές επικοινωνίες, που πιστεύαμε ότι θα τις βλέπαμε κάποτε στο μέλλον, στο μακρινό μέλλον, είναι πολύ πιο γρήγορα εδώ. Είναι πολύ σημαντικό ότι με τη συνεργασία όλων των κρατών-μελών και εδώ πέρα με τη συνδιοργάνωση της Ισπανίας και της Αυστρίας, δείξαμε πως τελικά οι κβαντικές επικοινωνίες είναι εδώ. Έχουν έρθει για να μας βοηθήσουν να διασυνδέσουμε υπολογιστές με μεγαλύτερη ταχύτητα, με μεγαλύτερη ασφάλεια, να δημιουργήσουμε καινούργιες και πολύ πιο εξειδικευμένες θέσεις εργασίας και φυσικά να προστατέψουμε πολύ καλύτερα τα δεδομένα μας. Έχουν έρθει για να αναδείξουν τις δυνατότητες που προσφέρει η τεχνολογία για μια ασφαλέστερη και πιο ενωμένη Ευρώπη» είπε ο κ. Παπαστεργίου.
Από την πλευρά του, ο Κωνσταντίνος Καράντζαλος, γενικός γραμματέας Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων (ΓΓΤΤ), τόνισε πως «φέτος η UNESCO έχει ονομάσει το 2025 χρονιά των κβάντων, της κβαντικής τεχνολογίας. Η Ελλάδα, εκτός από τα δίκτυα τα επίγεια, έχει επενδύσει και σε δορυφορικά δίκτυα, σε Space Earth Communications, εξοπλίζοντας τα αστεροσκοπεία μας με οπτικά τερματικά για να μπορούμε να πετύχουμε τέτοιες διασυνδέσεις, να μοιράζουμε κλειδιά. Είναι κάτι που το υπουργείο υποστηρίζει πολύ και θα συνεχίσουμε να το πλαισιώνουμε με έργα, και σχετικές επενδύσεις. Έχουμε ένα πολύ καλό κλίμα στη χώρα μας, μπορούμε να το εκμεταλλευτούμε, δεν έχουμε πάντα σύννεφα, όπως οι βόρειες χώρες και μπορούμε να παίξουμε ένα πολύ καθοριστικό ρόλο, έναν κόμβο, στην Νοτιοανατολική Μεσόγειο, γι’ αυτόν τον λόγο».
Η δημιουργία ενός ασφαλούς δικτύου κβαντικής επικοινωνίας είναι κρίσιμη για την προστασία των κρίσιμων υποδομών και των δεδομένων. Ο σχεδιασμός για το μέλλον του Κβαντικού Διαδικτύου είναι σε πλήρη εξέλιξη, με την Ελλάδα να προχωρά σε σημαντικά βήματα για την εδραίωσή της στην αιχμή της κβαντικής τεχνολογίας.
Το δίκτυο HellasQCI, με περισσότερα από 650 χιλιόμετρα οπτικών ινών και 27 κόμβους σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και Ηράκλειο Κρήτης, περιλαμβάνει 13 κυβερνητικούς κόμβους σε κρίσιμες υποδομές. Η χρήση τεχνολογιών QKD (Quantum Key Distribution) εξασφαλίζει την απόλυτη ασφάλεια των επικοινωνιών.
Στο πλαίσιο των διεθνών διασυνδέσεων, τα τρία αστεροσκοπεία (Χελμός, Χολομώντας, Σκίνακας) θα λειτουργήσουν ως Επίγειοι Οπτικοί Σταθμοί (OGS), προετοιμάζοντας παράλληλα τη δορυφορική κβαντική επικοινωνία μέσω του EAGLE-1, του δορυφόρου της ΕΕ που αναμένεται σε τροχιά από το 2026.
Το QCI Days Αθήνα 2025 θα δώσει στους συμμετέχοντες τη δυνατότητα ζωντανών επιδείξεων, περιλαμβάνοντας μια πειραματική σύνδεση QKD μήκους 130 χιλιομέτρων. Η σύνδεση αυτή περιλαμβάνει σημαντικούς φορείς όπως το Εθνικό Δίκτυο Υποδομών Τεχνολογίας και Έρευνας (ΕΔΥΤΕ), το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ), το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (ΕΜΠ) και το Εθνικό Κέντρο Έρευνας Φυσικών Επιστημών «Δημόκριτος», ενώ η συγκεκριμένη υποδομή ανήκει στο δοκιμαστικό περιβάλλον του QCI Days.
Η διοργάνωση αυτή δεν είναι απλώς ένας θεσμός, αλλά και μια σημαντική αναγνώριση των προσπαθειών της Ελλάδας να αναδειχθεί στον τομέα των κβαντικών επικοινωνιών. Αυτό το συνέδριο προωθεί τη στρατηγική ανάπτυξης και τεχνικής αριστείας, θέτοντας τη χώρα μας στον παγκόσμιο χάρτη της κβαντικής προόδου.
Να θυμίσουμε ότι το συνέδριο απευθύνεται σε επαγγελματίες κυβερνοασφάλειας, μηχανικούς πληροφορικής, ειδικούς στον τομέα της ασφάλειας και της πληροφορικής, ερευνητές, και επαγγελματίες στον τομέα των κβαντικών επικοινωνιών, καθώς και σε υπεύθυνους λήψης αποφάσεων που ενδιαφέρονται να θωρακίσουν τις υποδομές ασφαλείας των οργανισμών τους.
Στην εκδήλωση επίσης συμμετέχουν εκπρόσωποι των Εθνικών Υποδομών Κβαντικών Επικοινωνιών (NatQCIs) του EuroQCI, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (European Commission), ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (ESA), τα ευρωπαϊκά έργα Nostradamus και Petrus, ενδιαφερόμενοι από δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς, ειδικοί από τα έργα του Προγράμματος Ψηφιακή Ευρώπη και Quantum Flagship, καθώς και επαγγελματίες από τη βιομηχανία οπτικών και κβαντικών τεχνολογιών και υπεύθυνοι τομέων Έρευνας & Ανάπτυξης, οι οποίοι κατά τη διάρκεια του τριημέρου θα συζητήσουν και να διαμορφώσουν το μέλλον της πανευρωπαϊκής Υποδομής Κβαντικής Επικοινωνίας – EuroQCI.
Το συνέδριο λαμβάνει χώρα σε μια ιδιαίτερα σημαντική χρονική στιγμή, καθώς η πρώτη φάση του EuroQCI πλησιάζει στην ολοκλήρωσή της. Στη διάρκεια της εκδήλωσης θα παρουσιαστούν συγκεκριμένα αποτελέσματα, περιπτώσεις χρήσης (use cases) και τα μελλοντικά σχέδια για τα επόμενα βήματα του EuroQCI.
Οι συμμετέχοντες από σήμερα και μέχρι την Τετάρτη θα έχουν την ευκαιρία:
* Να παρακολουθήσουν παρουσιάσεις για το οικοσύστημα ασφαλών κβαντικών τεχνολογιών * Να συμμετέχουν σε εργαστήρια για την αρχιτεκτονική και ανάπτυξη του EuroQCI * Να λάβουν μέρος σε συζητήσεις με κορυφαίους ειδικούς για τις κβαντικές τεχνολογίες επικοινωνίας, την πιστοποίηση ασφάλειας και την τυποποίηση * Να παρακολουθήσουν επίδειξη πειραματικού δικτύου κβαντικών επικοινωνιών (QCI) από το HellasQCI, QCI-CAT και EuroQCI Spain * Να επισκεφθούν τον εκθεσιακό χώρο και να έρθουν σε επαφή με προμηθευτές τεχνολογιών Διανομής Κβαντικών Κλειδιών (Quantum Key Distribution-QKD) * Να δικτυωθούν με τα τρέχοντα έργα του Προγράμματος Ψηφιακή Ευρώπη, ανοίγοντας διάλογο με την ευρύτερη ακαδημαϊκή και ερευνητική κοινότητα, τη βιομηχανία και τους τελικούς χρήστες.Η Ελλάδα, μέσω του HellasQCI, διαδραματίζει καίριο ρόλο στην ευρωπαϊκή πρωτοβουλία EuroQCI για την ανάπτυξη ασφαλών επικοινωνιών πανευρωπαϊκά, προστατεύοντας ευαίσθητα δεδομένα και κρίσιμες υποδομές. Το QCI Days 2025 ενισχύει αυτήν τη δέσμευση, αποτελώντας ορόσημο για την πανευρωπαϊκή συνεργασία στην κυβερνοασφάλεια.
Χρήσιμες πληροφορίες για το έργο HellasQCI που υλοποιεί την εθνική κβαντική υποδομή επικοινωνιών
Το HellasQCI, ένα έργο συγχρηματοδοτούμενο από την Ευρωπαϊκή Ένωση, αναπτύσσει την Εθνική Υποδομή Κβαντικής Επικοινωνίας της Ελλάδας στο πλαίσιο της πανευρωπαϊκής υποδομής EuroQCI. Το έργο που συντονίζεται από την ΕΔΥΤΕ, υπό την καθοδήγηση του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης και με την υποστήριξη της Γενικής Γραμματείας Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων, στοχεύει να τοποθετήσει την Ελλάδα στην αιχμή της κβαντικής τεχνολογίας, προσφέροντας προηγμένες λύσεις για την ασφάλεια και τη διασύνδεση κρίσιμων επικοινωνιακών υποδομών.
Το δίκτυο κβαντικών επικοινωνιών του HellasQCI περιλαμβάνει περισσότερα από 650 χιλιόμετρα οπτικών ινών, ενώ 13 κυβερνητικοί κόμβοι στην Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη και το Ηράκλειο Κρήτης θα διαθέτουν δυνατότητες ασφαλών κρυπτογραφημένων επικοινωνιών με τεχνολογίες κβαντικής κρυπτογράφησης. Στον πυρήνα του έργου βρίσκεται η ενσωμάτωση συστημάτων διανομής κβαντικών κλειδιών (Quantum Key Distribution – QKD), που διασφαλίζουν την προστασία ευαίσθητων δεδομένων και ενισχύουν την ανθεκτικότητα των κρίσιμων υποδομών της χώρας.
Επιπλέον, το HellasQCI διασυνδέει τρία ελληνικά αστεροσκοπεία -του Χελμού στην Πελοπόννησο, του Χολομώντα στη Θεσσαλονίκη και του Σκίνακα στην Κρήτη- με μητροπολιτικά δίκτυα στην Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη και το Ηράκλειο Κρήτης αντίστοιχα, τα οποία αναβαθμίζονται σε Οπτικούς Επίγειους Σταθμούς, με δυνατότητες διανομής κβαντικών κλειδιών.
Παράλληλα, με όραμα την επιτάχυνση της έρευνας και της καινοτομίας, το HellasQCI αναπτύσσει το κβαντικό διαδίκτυο (quantum internet), προετοιμάζοντας το έδαφος για την επιτυχή και ασφαλή μετάβαση στις ψηφιακές τεχνολογίες του μέλλοντος.
