Ο Mischa Dohler, VP Emerging Technologies της Ericsson, μετά τη συμμετοχή του στο συνέδριο - World 2023, μιλάει στο - για τις καινοτομίες που μετασχηματίζουν το τηλεπικοινωνιακό τοπίο, τις ευκαιρίες που προκύπτουν για τους παρόχους και τον ρόλο της Ericsson στην ανάπτυξη των αναδυόμενων τεχνολογιών, τονίζοντας πως «οι τηλεπικοινωνιακοί οργανισμοί εξελίσσονται σε επιχειρήσεις πλατφόρμας, με στόχο να καλύψουν ένα ευρύ φάσμα απαιτήσεων εφαρμογών».
Πώς το AI θα διαμορφώνει το μέλλον των τηλεπικοινωνιακών δικτύων; Ποια τα use cases, ποιος ο θετικός αντίκτυπος που θα υπάρξει και ποια τα σημεία που χρειάζονται προσοχή;
Διάφορα use cases επωφελούνται από την ΑΙ, συμπεριλαμβανομένης της βελτιστοποίησης του δικτύου, της προγνωστικής συντήρησης, της ανίχνευσης απάτης, της αυτοματοποίησης στην εξυπηρέτηση του πελάτη, των εξατομικευμένων υπηρεσιών και της βελτίωσης της αποδοτικότητας στην ανάπτυξη.
Η AI οδηγεί σε βελτιωμένη αποδοτικότητα και αξιοπιστία του δικτύου, αυξάνοντας τη συνολική εμπειρία του χρήστη. Οδηγεί, επίσης, σε μείωση του κόστους, διευκολύνει τη λήψη αποφάσεων σε πραγματικό χρόνο και συμβάλλει στην εξοικονόμηση ενέργειας, πέρα από την απλή μείωση του κόστους, μειώνοντας αποτελεσματικά το ενεργειακό αποτύπωμα.
Η αντιμετώπιση κρίσιμων προβληματισμών, όπως η προστασία των προσωπικών δεδομένων, η αξιοπιστία της ΑΙ και η διαχείριση του υψηλού επενδυτικού κόστους, είναι ζωτικής σημασίας. Επιπλέον, αποτελούν κομβικά σημεία η ανάγκη για εξειδικευμένους επαγγελματίες στην ΑΙ, η αποτελεσματική πρόσβαση στα δεδομένα και η διαχείριση.
Στην Ericsson, αναγνωρίζοντας την πιθανή μετατόπιση θέσεων εργασίας, παίρνουμε όλα αυτά τα ζητήματα σοβαρά υπόψη μας, προσπαθώντας να τα διαχειριστούμε με σοβαρότητα.
Στο θέμα των API, τι είναι αυτά και πώς μετασχηματίζουν το τηλεπικοινωνιακό τοπίο, ενισχύοντας το οικοσύστημα; Δώστε μας μερικά παραδείγματα καινοτόμων τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών και προϊόντων.
Τα API λειτουργούν ως καταλύτες στον τομέα των τηλεπικοινωνιών, διευκολύνοντας την ενσωμάτωση υπηρεσιών τρίτων παρόχων σε κλίμακα. Αποκρύπτουν αποτελεσματικά τις περίπλοκες υποκείμενες πολυπλοκότητες, προωθώντας ένα περιβάλλον που ευνοεί την καινοτομία. Αυτή η «πλατφορμοποίηση» των τηλεπικοινωνιών μέσω των APIs, όχι μόνο διευκολύνει την απρόσκοπτη λειτουργία, αλλά και ανοίγει νέες πηγές εσόδων.
Μια περίπτωση αυτού του μετασχηματισμού είναι η ενσωμάτωση των προσφορών CPaaS της Vonage με τις προσφορές Slicing της Ericsson. Η ενσωμάτωση αυτή διευκολύνει τη δημιουργία μιας σύνδεσης από άκρο σε άκρο επιπέδου SLA (Service Level Agreement). Για παράδειγμα, επιτρέπει σε μια εφαρμογή βίντεο που εκτελείται σε ένα smartphone να δημιουργήσει μια απρόσκοπτη σύνδεση με μια πλατφόρμα βίντεο που βρίσκεται στο backend, εξασφαλίζοντας μια υψηλής ποιότητας και ασφαλή αλληλεπίδραση.
Τα API βοηθούν τις τηλεπικοινωνίες να προσαρμόζονται γρήγορα στις αλλαγές της αγοράς, να συνεργάζονται με τεχνολογικές εταιρείες και να προσφέρουν διαφοροποιημένες υπηρεσίες.
Πώς μπορούν οι τηλεπικοινωνιακές εταιρείες να αξιοποιήσουν το XR για να προσφέρουν νέες εμπειρίες χρήστη; Πώς θα εξελιχθεί το μέλλον και ποιες οι βασικότερες προκλήσεις για την ενσωμάτωση της τεχνολογίας στις υπάρχουσες υποδομές;
Οι τηλεπικοινωνιακές εταιρείες μπορούν να φέρουν την επανάσταση στις εμπειρίες των χρηστών μέσω βελτιωμένων υπηρεσιών VR και AR. Αυτές οι εμπειρίες ξεπερνούν τα παραδοσιακά όρια, περιλαμβάνοντας ποικίλες περιπτώσεις χρήσης σε πολλαπλά περιβάλλοντα. Περιλαμβάνουν οικιακές εφαρμογές, όπως παιχνίδια και ψυχαγωγία και επιχειρηματικές και αναδυόμενες καταναλωτικές εφαρμογές σε περιβάλλοντα όπως πανεπιστημιουπόλεις και χώροι εργασίας.
Επιπλέον, αναμένονται εμπειρίες ευρείας κλίμακας σε εξωτερικούς χώρους, από ψυχαγωγία έως υπηρεσίες πληροφόρησης, με γυαλιά AR του μέλλοντος, μέσω δημόσιου δικτύου 5G. Αυτή η εξέλιξη παρουσιάζει μια συναρπαστική ευκαιρία για τον κλάδο των τηλεπικοινωνιών να κινητοποιήσει το XR και να εγκαινιάσει πραγματικά παγκόσμιες εμπειρίες.
Η εξέλιξη του XR εξαρτάται από την ενσωμάτωσή του με το 5G και πέραν αυτού, υποσχόμενη πιο καθηλωτικές, ρεαλιστικές και διαδραστικές εμπειρίες.
Η ενσωμάτωση της τεχνολογίας XR στην υπάρχουσα υποδομή αντιμετωπίζει διάφορες προκλήσεις, ιδίως την απαίτηση για υψηλό εύρος ζώνης, εξαιρετικά χαμηλή καθυστέρηση και ελάχιστο jitter, που προϋποθέτουν δίκτυα με αυστηρές απαιτήσεις. Οι περιορισμοί του υλικού στα ηλεκτρονικά και τα οπτικά πεδία αποτελούν επίσης εμπόδια, παράλληλα με τις κρίσιμες ανησυχίες για την προστασία των προσωπικών δεδομένων των χρηστών.
Στην Ericsson, η αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων περιλαμβάνει σημαντικές προσπάθειες για την πρόοδο των δικτύων και την προτεραιότητα στην προστασία των προσωπικών δεδομένων των χρηστών. Η υλοποίηση της απαραίτητης δικτυακής υποδομής, ικανής να παρέχει δίκτυα κινητής υψηλών επιδόσεων με οριοθετημένη χαμηλή καθυστέρηση, με πιο αποδοτικό κόστος ανά GB, αποτελεί κρίσιμο παράγοντα για την εμπειρία των χρηστών του mobile XR.
Ποιες εξελίξεις στην τεχνητή νοημοσύνη -και σε όλες τις σχετικές αναδυόμενες τεχνολογίες- είναι απαραίτητες για την πλήρη αξιοποίηση των δυνατοτήτων του επερχόμενου 6G; Ποιος ο ρόλος του ρυθμιστικού πλαισίου;
Για την πλήρη αξιοποίηση των δυνατοτήτων της επερχόμενης τεχνολογίας 6G, είναι επιτακτική ανάγκη να γίνουν σημαντικές πρόοδοι σε διάφορους τομείς. Αυτό περιλαμβάνει την εξέλιξη της προηγμένης μηχανικής μάθησης, της τεχνητής νοημοσύνης και την εμφάνιση της GenAI. Επιπλέον, η ενσωμάτωση του edge computing και των τεχνικών split rendering θα είναι καίριας σημασίας. Τα δίκτυα που είναι «ανοικτά», αυτοματοποιημένα και βρίσκονται στο cloud θα αποτελέσουν την ραχοκοκαλιά.
Στο πεδίο του 6G και των συναφών τεχνολογιών, το ρυθμιστικό πλαίσιο διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο στη διαμόρφωση του τοπίου. Θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα σε ορισμένες βασικές πτυχές. Πρώτα απ’ όλα, πρέπει να διασφαλίζει τον θεμιτό ανταγωνισμό, αποφεύγοντας να προδιαγράφει συγκεκριμένες τεχνολογίες (διατηρώντας την τεχνολογική ουδετερότητα). Η προστασία των δεδομένων των χρηστών αποτελεί πρωταρχικό μέλημα, καθιστώντας αναγκαία την ύπαρξη ισχυρών ρυθμίσεων για τη διασφάλιση των δικαιωμάτων ιδιωτικότητας των ατόμων.
Επιπλέον, ο καθορισμός σαφών προτύπων για τη διαλειτουργικότητα και την ασφάλεια καθίσταται απαραίτητος. Η σαφήνεια σχετικά με τις αρχές της ουδετερότητας του δικτύου είναι ζωτικής σημασίας για τη διατήρηση ενός «ανοικτού» και ισότιμου διαδικτυακού τοπίου. Τέλος, η διάθεση μεγαλύτερου φάσματος για τηλεπικοινωνιακές υπηρεσίες καθίσταται ζωτικής σημασίας, εξασφαλίζοντας τα απαιτούμενα στοιχεία για την επιτυχή ανάπτυξη των υπηρεσιών 6G.
Βρισκόμαστε σε μια εποχή στην οποία αναζητούμε το «killer app» του 5G. Όπως όλα δείχνουν, δεν τα έχουμε καταφέρει. Γιατί συμβαίνει αυτό και πώς θα μπορέσουν οι πάροχοι να εντοπίσουν τις ευκαιρίες, που θα τους βοηθήσουν στην ενίσχυση του ROI τους;
Το πλήρες δυναμικό του 5G δεν έχει ακόμη αξιοποιηθεί, δεδομένου ότι οι φορείς εκμετάλλευσης εξακολουθούν να εγκαθιστούν το 5G Standalone (5G SA). Ωστόσο, είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η υιοθέτηση του 5G ήταν σημαντικά ταχύτερη σε σύγκριση με τον ρυθμό υιοθέτησης του 4G. Οι τηλεπικοινωνιακοί οργανισμοί εξελίσσονται σε επιχειρήσεις πλατφόρμας, με στόχο να καλύψουν ένα ευρύ φάσμα απαιτήσεων εφαρμογών. Ειδικότερα, μια πρωταρχική περίπτωση χρήσης ή ένα «killer app» που αναδύεται για τις τηλεπικοινωνιακές εταιρείες, είναι η σταθερή ασύρματη πρόσβαση (FWA) και οι μαζικά βελτιωμένες ασύρματες ευρυζωνικές υπηρεσίες.
Μόλις εγκατασταθεί το 5G SA, οι ευκαιρίες για εφαρμογές και κερδοφορία αναμένεται να ευδοκιμήσουν, ιδίως σε τομείς όπως το gaming, το video streaming σε πραγματικό χρόνο, οι τραπεζικές εφαρμογές και πολλά άλλα. Αυτοί οι τομείς παρουσιάζουν ένα πολλά υποσχόμενο έδαφος για καινοτόμες και προσοδοφόρες εφαρμογές. Οι πάροχοι υπηρεσιών επικοινωνιών μπορούν να ενισχύσουν την απόδοση των επενδύσεών τους αξιοποιώντας στρατηγικά συγκεκριμένες πτυχές του 5G. Αυτό περιλαμβάνει το Private 5G για βιομηχανικές λύσεις, το Slicing over 5G SA καθώς και το Private 5G για επιχειρηματικές λύσεις, προηγμένες υπηρεσίες βίντεο, XR και παιχνιδιών με κερδοφόρες εφαρμογές.
Βρεθήκατε πρόσφατα στο - World 2023, όπου πραγματοποιήσατε μια πολύ ενδιαφέρουσα ομιλία. Πείτε μας τις εντυπώσεις από το συγκεκριμένο συνέδριο και την εικόνα που σχηματίσατε για την ελληνική αγορά.
Το συνέδριο - World 2023 παρουσίασε ευρεία και σημαντικά θέματα, που αντανακλούν το εξελισσόμενο τοπίο της ψηφιακής σφαίρας. Ήταν προνόμιο να παρευρεθώ στην εκδήλωση, ειδικά όταν ο Γιώργος Παππάς, Country Manager της Ericsson Hellas, τιμήθηκε με ένα σημαντικό βραβείο, που αναγνωρίζει τα επιτεύγματά του και τον αντίκτυπο που είχαν αυτά στην Ελλάδα.
Όσον αφορά στην ελληνική αγορά, με χαρά άκουσα ότι υπάρχουν σχέδια για αναβάθμιση σε 5G SA εντός του 2024 από όλους τους πσρόχους, γεγονός που θα ξεκλειδώσει περαιτέρω τις δυνατότητες του 5G με νέες περιπτώσεις χρήσης και εφαρμογές, δημιουργώντας ένα εμπνευσμένο μέλλον για την ελληνική κοινωνία και τις επιχειρήσεις.
Ο BEREC και η τοπική Ρυθμιστική Αρχή πρέπει να υποστηρίξουν τις προσπάθειες και τις επενδύσεις των φορέων εκμετάλλευσης και να παράσχουν μεγαλύτερη βεβαιότητα σχετικά με την πολιτική ουδετερότητας του δικτύου, όσον αφορά στις νέες τεχνολογίες, όπως το slicing.
Η «βάση» σας είναι η Silicon Valley. Όλοι γνωρίζουμε τον ευρύτερο ρόλο της συγκεκριμένης περιοχής στην ανάπτυξη της τεχνολογίας. Σε τι σημείο βρίσκεται σήμερα; Μπορούν να δημιουργηθούν άλλες «Silicon Valley»;
Πρόκειται για ένα οικοσύστημα όπου η υποδομή (cloud, δίκτυα) συναντά τις συσκευές (έξυπνα τηλέφωνα, XR), τις εφαρμογές, τη μαζική ρευστότητα σε χρηματοδότηση VC, την προθυμία ανάληψης κινδύνου. Αυτό είναι πολύ δύσκολο να αναπαραχθεί, καθώς απαιτείται βαθιά πολιτισμική αλλαγή.
Κλείνω με τον ρόλο της Ericsson στην ανάπτυξη των αναδυόμενων τεχνολογιών. Υπάρχει κάτι που ξεχωρίζετε, κάποιο σημαντικό σημείο στο οποίο εστιάζει η εταιρεία το ενδιαφέρον της;
Το εργαστήριό μας D15 στη Silicon Valley διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στη δοκιμή και τη σύνδεση των αναδυόμενων συσκευών XR με το δίκτυο 5G, έτσι ώστε αυτό να επεκταθεί σε δισεκατομμύρια «τελικά σημεία».
Με την εμφάνιση του ChatGPT της OpenAI, η προσοχή εστιάζεται στο πώς η Generative AI μπορεί να μεταμορφώσει τις τηλεπικοινωνίες. Και θα το κάνει. Η Ericsson ηγείται σημαντικών πρωτοβουλιών σε αυτόν τον τομέα.
Σίγουρα αποτελεί μια μακροπρόθεσμη φιλοδοξία μας, αλλά εξετάζουμε σε μεγάλο βαθμό την κβαντική τεχνολογία, δηλαδή την κβαντική πληροφορική, τα κβαντικά δίκτυα και τους αλγορίθμους που εμπνέονται από την κβαντική τεχνολογία.
Η συνέντευξη δημοσιεύθηκε στο τεύχος 221 του περιοδικού -