Είκοσι χρόνια λειτουργίας κλείνει σήμερα 4.2.2024 το Facebook, η δημοφιλέστερη πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης. Ο ιδρυτής της, Μαρκ Ζούκερμπεργκ το 2004 αποφάσισε να δημιουργήσει έναν ιστότοπο που θα έφερνε πιο κοντά τους συμφοιτητές του στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ.
Το αποτέλεσμα ήταν το Facebook του Μαρκ Ζούκερμπεργκ να γίνει γρήγορα γνωστό όχι μόνο μέσα αλλά και έξω από τα όρια της πανεπιστημιακής κοινότητας, κερδίζοντας παγκόσμια απήχηση.
Σήμερα το Facebook αξίζει 1,23 τρισ. δολάρια και πάνω από 3 δισεκατομμύρια άνθρωποι χρησιμοποιούν το κοινωνικό αυτό δίκτυο κάθε μήνα.
Ωστόσο, ο Μαρκ Ζούκερμπεργκ κατηγορήθηκε ότι έκλεψε την ιδέα συμφοιτητών του, ενώ βρέθηκε αντιμέτωπος και με ένα μεγάλο σκάνδαλο, της υπόθεσης «Cambridge Analytica».
Η «γέννηση» του Facebook
Στις 4 Φεβρουάριο του 2004 ο Ζούκερμπεργκ, φοιτητής Χάρβαρντ, εγκαινίασε το «TheFacebook», όπως ήταν αρχικά γνωστό.
Το όνομα προέκυψε από τα λεγόμενα Face Books, βιβλία σε φυσική μορφή στα οποία έβρισκε κανείς το όνομα και μια φωτογραφία οποιουδήποτε έμενε στις φοιτητικές εστίες του Χάρβαρντ.
Φωτογραφία από ΑΠΕ-ΜΠΕ
Μέσα σε 24 ώρες, 1.200 φοιτητές του Χάρβαρντ είχαν εγγραφεί, και μετά από ένα μήνα, πάνω από τους μισούς προπτυχιακούς φοιτητές στο πανεπιστήμιο είχαν προφίλ.
Μια φοιτήτρια του Χάρβαρντ που έφτιαξε λογαριασμό στο Facebook έγραψε ένα άρθρο στον Guardian περιέγραψε τις πρώτες μέρες της πλατφόρμας.
«Ακόμα θυμάμαι τον ενθουσιασμό μου και την περιέργεια για το νέο σάιτ που μας υποσχόταν ότι θα γίνει ο ψηφιακός τρόπος αντικαταστάτης των έντυπων βιβλίων που έδινε το Harvard στους πρωτοετείς του κάθε χρόνο».
«Συνηθίζαμε να βυθιζόμαστε για ώρες μέσα στο σάιτ προσπαθώντας να βρούμε το όνομα εκείνου του τύπου από την τάξη ή εκείνης της κοπέλας που είδαμε το σαββατόβραδο αξιολογώντας τους με βάση την εμφάνισή τους».
Και δεν ήταν η μόνη που είχε ενθουσιαστεί τόσο με το νέο σάιτ.
Η ιδέα του μπορεί να μάθεις για κάποιον χωρίς καν να ρωτήσεις, απλά πατώντας ένα κλικ, ήταν ιδιαίτερα πρωτόγνωρη για το 2004.
Το δίκτυο επεκτάθηκε αμέσως σε άλλα πανεπιστήμια της Βοστόνης και τελικά σε όλα τα πανεπιστήμια των ΗΠΑ.
Έγινε Facebook.com τον Αύγουστο του 2005 μετά την αγορά της διεύθυνσης έναντι 200.000 δολαρίων.
Στη συνέχεια άρχισε να εξαπλώνεται παγκοσμίως, φτάνοντας στα πανεπιστήμια του Ηνωμένου Βασιλείου τον επόμενο μήνα.
Από τον Σεπτέμβριο του 2006, όποιος είχε email μπορούσε να φτιάξει προφίλ και μάλιστα δωρεάν.
Τα χαρακτηριστικά του ιστότοπου συνέχισαν να αναπτύσσονται κατά τη διάρκεια του 2007. Οι χρήστες μπορούν πλέον να κάνουν δώρα σε φίλους, να δημοσιεύουν δωρεάν αγγελίες και ακόμη και να αναπτύσσουν τις δικές τους εφαρμογές.
Έξι ημέρες μετά την έναρξη του Facebook, τρεις τελειόφοιτοι του Χάρβαρντ, τα αδέρφια Cameron και Tyler Winklevoss που ίδρυσαν τον ιστότοπο κοινωνικής δικτύωσης ConnectU και ο Divya Narendra, ισχυρίστηκαν ότι είχαν κάνει συμφωνία με τον Ζούκερμπεργκ, όπου θα δημιουργούσε έναν ιστότοπο γι ‘αυτούς ο οποίος θα ονομαζόταν HarvardConnection.com.
Υποστήριξαν ότι τους εγκατέλειψε και χρησιμοποίησε ιδέες για τη δημιουργία του Facebook.
Το Facebook σήμερα αποτελεί μία από τις δημοφιλέστερες πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης με χρήστες σε όλο τον κόσμο.
Το 2019, είχε περίπου 2,50 δισεκατομμύρια χρήστες.
Παράλληλα, έχει γίνει και μεγάλο μέσο διαφήμισης και προώθησης επιχειρήσεων προσφέροντας αμέτρητα κέρδη στην εταιρία, από τον Απρίλιο του 2011.
Η βάση της βρίσκεται στο Μένλο Παρκ της Καλιφόρνια στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής και απασχολεί χιλιάδες εργαζομένους.
Ο Μαρκ Ζούκερμπεργκ, ιδρυτής του Facebook, συγκαταλέγεται ανάμεσα στους πλουσιότερους ανθρώπους του κόσμου.
Το Forbes, από την πλευρά του, εκτιμά πως η περιουσία του ανέρχεται σε 168,4 δισ. δολάρια.
To 2021 ο Ζούκερμπεργκ ανακοίνωσε την αλλαγή του ονόματος της μητρικής εταιρείας του Facebook σε Meta.
Η Meta κατέχει ως θυγατρικές κάποιες από τις γνωστότερες εφαρμογές κοινωνικής δικτύωσης τα Facebook Messenger, Instagram και WhatsApp.
To 2010, κυκλοφόρησε η ταινία «The Social Network» η οποία περιγράφει τη δημιουργία του Facebook.
Στις αρχές του 2018, ο πλανήτης κλονίστηκε με το σκάνδαλο που έγινε γνωστό ως «Cambridge Analytica», όταν αποκαλύφθηκε ότι τα προσωπικά δεδομένα εκατομμυρίων χρηστών παρέχονταν – χωρίς τη συγκατάθεσή τους – για σκοπούς πολιτικών διαφημίσεων.
Το όνομα του σκανδάλου προήλθε από την ομώνυμη εταιρεία. To Facebook και ο ιδρυτής του κατηγορήθηκαν ακριβώς γιατί λειτούργησαν ως πηγή της εξόρυξης δεδομένων.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο και αντιμετωπίζοντας βαριές κατηγορίες, ο Ζούκερμπεργκ παρουσιάστηκε μπροστά στο Κογκρέσο αλλά και στη Γερουσία, για κατάθεση.
Η διαρροή πληροφοριών σε τρίτους ήταν το σκάνδαλο που απογείωσε την καχυποψία που υπήρχε ήδη σε μεγάλο αριθμό των πελατών του Facebook ως προς την ασφάλεια των δεδομένων τους και αυτό ήταν ένα πλήγμα.
Τα επόμενα σχέδια
Σε αντίθεση, με άλλους ιδρυτές μεγάλων εταιρειών τεχνολογίας, όπως ο Τζεφ Μπέζος της Amazon και ο Λάρι Πέιτζ της Google, που παραιτήθηκαν από τις ηγετικές θέσεις τους και άνοιξαν το δρόμο για την επόμενη γενιά μετά από μακρά θητεία, ο διευθύνων σύμβουλος της Meta διατηρεί ακόμη και σήμερα, τα ηνία της εταιρείας του.
Στην πρόσφατη ανακοίνωσή του, ο Ζούκερμπεργκ έκανε λόγο για το μεγάλο σχέδιο της Meta να αναπτύξει την AGI, την γενική τεχνητή νοημοσύνη (Artificial General Intelligence), έναν τομέα στον οποίο πολλές εταιρείες τεχνολογίας έχουν επενδύσει μετά την έναρξη του ChatGPT.
Παρόλο που δεν άνοιξε όλα τα χαρτιά του και δεν παρείχε λεπτομέρειες σχετικά με το πότε και πώς θα επιτευχθεί αυτό, αναφέρθηκε σε μακροπρόθεσμες τάσεις όπως το metaverse και η τεχνητή νοημοσύνη στις οποίες συνεχίζει να επενδύει.
Πηγή φωτογραφίας: Reuters
Σύμφωνα με το BusinessInsider, η οικονομική σταθερότητα της Meta είναι εμφανής, με τη μετοχή της να έχει αυξηθεί κατά 168% το τελευταίο 12μηνο.
Το γεγονός αυτό οδήγησε την αξία της εταιρείας πάνω από το 1 τρισεκατομμύριο δολάρια και την περιουσία του Ζούκερμπεργκ στα 142 δισεκατομμύρια δολάρια, σύμφωνα με το Bloomberg.
Παρόλα αυτά, ορισμένοι ανησυχούν για την προώθηση του metaverse από τον επιχειρηματία.
Το τμήμα Reality Labs της Meta, που συγκεντρώνει την τεχνολογία εικονικής πραγματικότητας, έχει ανακοινώσει συνολικές ζημίες 47 δισεκατομμυρίων δολαρίων από το 2019.
Παρά τις απώλειες, η Meta σχεδιάζει να συνεχίσει να επενδύει σε αυτόν τον τομέα, προειδοποιώντας ότι η απόδοση ενδέχεται να καθυστερήσει για τουλάχιστον μια δεκαετία.
Ο CTO της εταιρείας, Άντριου Μπόσγουορθ, αναγνωρίζει τη μακροπρόθεσμη φύση του σχεδίου, επισημαίνοντας ότι τέτοιου είδους στοιχήματα σε αναδυόμενες τεχνολογίες έχουν μεγάλο ρίσκο και κανείς δεν εγγυάται την επιτυχία τους.
Ο ίδιος ανέφερε σε μια ανάρτηση στο blog του τον Δεκέμβριο: «Το να βάζεις μακροπρόθεσμα στοιχήματα σε αναδυόμενες τεχνολογίες δεν είναι εύκολο. Δεν είναι εγγυημένο ότι θα πετύχει και σίγουρα δεν είναι φθηνό».
Μένει να δούμε αν Ζούκερμπεργκ – που γίνεται 40 ετών τον Μάιο – θα αποφασίσει ποτέ να παραδώσει τα ηνία του Facebook και να ασχοληθεί με κάτι άλλο…