Το καλοκαίρι έφτασε, ο ήλιος λάμπει και το κελάηδισμα των πουλιών στα δέντρα μάς κάνουν πιο ευδιάθετους. Με τον ερχομό του καλοκαιριού έρχεται και στιγμή της αποσυμφόρησης και του καθαρισμού του χώρου μας.
«Αν έχετε ήδη τακτοποιήσει το σπίτι σας σε μεγάλο βαθμό, το επόμενο βήμα θα πρέπει να είναι το συγύρισμα της ψηφιακής ακαταστασίας που έχει κατακλύσει τον υπολογιστή και το smartphone σας, καθώς και το οικιακό σας δίκτυο και όλες τις συσκευές που είναι συνδεδεμένες σε αυτό» λένε οι ειδικοί της παγκόσμιας εταιρίας ψηφιακής ασφάλειας ESET.
Αν ανήκετε στην πλειοψηφία των χρηστών, τότε χρησιμοποιείτε τουλάχιστον μία πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης σχεδόν καθημερινά. Αν ναι, οι αναρτήσεις, τα σχόλια, τα likes και όλα τα υπόλοιπα ενισχύουν σε τέτοιο βαθμό το ψηφιακό σας αποτύπωμα που το προφίλ σας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχει γίνει πλέον μια βιτρίνα που επιτρέπει στους ανθρώπους να κρυφοκοιτάζουν την ιδιωτική σας ζωή. Και εδώ βρίσκεται το πρόβλημα που πολλοί από εμάς αγνοούμε.
Ας δούμε, λοιπόν, πώς μπορείτε να κάνετε βαθύ καθαρισμό, να αναβαθμίσετε την παρουσία σας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και να βελτιώσετε την ασφάλεια του λογαριασμού σας, ώστε η ιδιωτική σας ζωή να παραμείνει ιδιωτική μας λένε οι ειδικοί της ESET.
Ξεκινήστε τακτοποιώντας τα ψηφιακά ίχνη σας
- Social Media
Πολλοί άνθρωποι χρησιμοποιούν το Facebook και άλλες πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης εδώ και τουλάχιστον μια δεκαετία. Ορισμένες από αυτές τις πλατφόρμες μπορεί να μην υπάρχουν πλέον (Google+), άλλες μπορεί να έχουν αλλάξει μορφή (MySpace ή LastFM), ενώ κάποιες μπορεί απλώς να έχουν εξελιχθεί και να χρησιμοποιούνται με διαφορετικό τρόπο από ό,τι στο παρελθόν. Ξεκινήστε κάνοντας στον εαυτό σας τις εξής ερωτήσεις προτείνει η ομάδα της ESET: «Χρησιμοποιώ πλέον το MySpace, το LastFm ή κάποια άλλη πλατφόρμα; Τι με εμποδίζει από το να διαγράψω αμέσως τον/τους λογαριασμό/ους μου εκεί;»
Με απλά λόγια, όσο περισσότερα προφίλ στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχετε, τόσο πιο δύσκολο μπορεί να είναι ο καθαρισμός. Παλαιότερα μπορεί να ήσασταν πρόθυμοι να μοιραστείτε κάποιες από τις πιο προσωπικές σας πληροφορίες ή μπορεί να δημοσιεύσατε κάτι για το οποίο να μετανιώσατε αργότερα. Θέλετε όλες οι αναρτήσεις σας, τόσο οι πρόσφατες όσο και αυτές που έγιναν στο παρελθόν, να είναι ακόμα ορατές; Επίσης, ίσως να έχετε γίνει φίλοι με ανθρώπους που μόλις και μετά βίας γνωρίζετε ή δε θυμάστε καν να τους έχετε προσθέσει στη λίστα των φίλων σας εξ αρχής. Μήπως ήρθε η ώρα να καθαρίσετε τα ψηφιακά σας ίχνη;
- Η λειτουργία «Αναμνήσεις» του Facebook μπορεί να αποτελέσει ένα καλό κίνητρο για να διαγράψετε τις παλιές σας αναρτήσεις, να επανεξετάσετε ποιος μπορεί να δει τη δραστηριότητά σας ή να σας βρει στην ιστοσελίδα ή να κάνετε άλλες προσαρμογές στις ρυθμίσεις απορρήτου σας. Το Facebook Privacy Checkup σας επιτρέπει να το κάνετε αυτό αρκετά εύκολα.
- Για τις πλατφόρμες που εξακολουθείτε να θέλετε να χρησιμοποιείτε, επανεξετάστε και βεβαιωθείτε ότι νοιώθετε άνετα με τις τρέχουσες ρυθμίσεις απορρήτου. Άλλωστε, να θυμάστε ότι, αν δεν κάνετε κάποιες συνειδητές επιλογές, ό,τι συμβαίνει στο διαδίκτυο, παραμένει στο διαδίκτυο.
- Και ενώ κάνετε αυτά τα βήματα, μην αμελήσετε να προστατέψτε το λογαριασμό σας διασφαλίζοντας ότι χρησιμοποιείτε έναν ισχυρό και μοναδικό κωδικό πρόσβασης και ότι έχετε ενεργοποιήσει τον έλεγχο ταυτότητας δύο παραγόντων (2FA).
- Blogs και δωρεάν ιστοσελίδες
Είναι εύκολο να ξεχάσετε τo blog που δημιουργήσατε όταν ήσασταν στο λύκειο ή στο πανεπιστήμιο – ίσως πολύ πριν αρχίσετε να δημοσιεύετε στο Facebook, το Instagram, το YouTube και άλλες πλατφόρμες.
Αν συμβαίνει κάτι τέτοιο, ήρθε η ώρα να ελέγξετε αν υπάρχουν ακόμα τα απομεινάρια του παρελθόντος σας και αν θέλετε ακόμα να είναι εκεί για να τα βλέπει όλος ο κόσμος. Υπήρξαν περιπτώσεις όπου πληροφορίες από τη ζωή ανθρώπων που είχαν κάποτε αναρτηθεί σε παλιά blog χρησιμοποιήθηκαν καταχρηστικά 20 χρόνια αργότερα στο πλαίσιο της διαδικασίας ανάκτησης κωδικού πρόσβασης.
Επιπλέον, πολλοί άνθρωποι, συμπεριλαμβανομένων (ή ειδικά;) εκείνων που έχουν μεγαλώσει με την τεχνολογία, συχνά μπορεί να αγνοούν τους κινδύνους για την ιδιωτικότητα και την ασφάλεια που μπορεί να συνεπάγεται η χρήση της και να τους μάθουν με τον δύσκολο τρόπο μόνο αφού πέσουν θύματα μιας κυβερνοεπίθεσης.
Ας προχωρήσουμε στο ένα και μοναδικό και πιθανότατα ολέθριο σημείο της ψηφιακής μας ύπαρξης – τους κωδικούς πρόσβασης.
Συγυρίστε τους Κωδικούς πρόσβασης που χρησιμοποιείτε
Κανένας δε σας λέει να αλλάζετε όλους τους κωδικούς σας σε τακτική βάση. Οι μελέτες και η εμπειρία δείχνουν ότι αυτό από μόνο του δεν οδηγεί απαραίτητα σε καλύτερη ασφάλεια – ίσως το αντίθετο. Τι μπορείτε να κάνετε αντ’ αυτού;
- Χρησιμοποιήστε έναν password manager
Οι διαχειριστές κωδικών πρόσβασης είναι ένας πολύ καλός και φθηνός τρόπος για να ενισχύσετε την ασφάλεια των λογαριασμών σας, ειδικά όταν περιλαμβάνονται σε αξιόπιστα πακέτα προγραμμάτων ασφαλείας. Χάρη σε αυτά τα “θησαυροφυλάκια κωδικών πρόσβασης” η δημιουργία ενός ισχυρού και μοναδικού κωδικού πρόσβασης για κάθε έναν από τους διαδικτυακούς σας λογαριασμούς γίνεται παιχνιδάκι. Αυτό σας βοηθά να αποφύγετε μερικά από τα πιο συνηθισμένα λάθη κωδικών πρόσβασης – τη χρήση κωδικών πρόσβασης που είναι εξαιρετικά εύκολο να παραβιαστούν και τη χρήση των ίδιων κωδικών σε διαφορετικούς διαδικτυακούς λογαριασμούς.
Με έναν διαχειριστή κωδικών πρόσβασης, χρειάζεται να θυμάστε μόνο τον ένα βασικό κωδικό πρόσβασης (γι’ αυτό καλύτερα να βεβαιωθείτε ότι είναι πολύ ισχυρός)! Για να τον θυμάστε ευκολότερα χωρίς να διακυβεύεται η ασφάλεια του κωδικού πρόσβασης, μη χρησιμοποιείτε συντομογραφίες ή μεμονωμένες λέξεις. Αντ’ αυτού, επιλέξτε συνθηματικές φράσεις ή ακόμα και ολόκληρες προτάσεις, συμπληρωμένες με διάφορα σημεία στίξης, ειδικούς χαρακτήρες, κεφαλαία και κενά.
Με αυτόν τον τρόπο, υπάρχουν πολλές πιθανότητες να καταλήξετε σε μια συνθηματική φράση με τόσους πολλούς χαρακτήρες ώστε να είναι αδύνατο κάποιος να μαντέψει τον κωδικό σας. Ιδανικά, όμως, η συνθηματική φράση δε θα πρέπει να σχετίζεται με την ίδια τη διαδικασία σύνδεσης – για παράδειγμα το “Συνδέομαι στη διαχείριση κωδικών πρόσβασης!” δεν αποτελεί έναν καλό κωδικό πρόσβασης.
- Ελέγξτε τους κωδικούς πρόσβασης
Αν κάποιοι από τους κωδικούς σας -ιδιαίτερα αυτοί που «προστατεύουν» τους πολύτιμους διαδικτυακούς σας λογαριασμούς- ταιριάζουν ή μοιάζουν τρομακτικά με τους πιο κοινούς κωδικούς πρόσβασης στον κόσμο, ήρθε η ώρα να κάνετε κάτι. Η ευκολότερη λύση είναι να αφήσετε τον διαχειριστή κωδικών πρόσβασης να δημιουργήσει μοναδικούς κωδικούς πρόσβασης για όλους τους διαδικτυακούς σας λογαριασμούς.
Τώρα, γιατί κάθε κωδικός πρόσβασης πρέπει να είναι μοναδικός; Επειδή αν ένας κωδικός πρόσβασης κλαπεί ή διαρρεύσει, οι κυβερνοεγκληματίες συχνά δοκιμάζουν τον ίδιο συνδυασμό ονόματος χρήστη/κωδικού πρόσβασης για να εισέλθουν στους άλλους λογαριασμούς του ατόμου. Μπορεί επίσης να χρησιμοποιήσουν την επιλογή “ξεχασμένος κωδικός πρόσβασης” για να αποκτήσουν πρόσβαση στους πολύτιμους διαδικτυακούς λογαριασμούς σας.
Εάν είναι δυνατόν, ενεργοποιήστε ειδοποιήσεις για όλες τις αλλαγές σύνδεσης και ότι θα πρέπει να επιβεβαιώσετε την αλλαγή κωδικού πρόσβασης μέσω μιας δεύτερης διεύθυνσης ηλεκτρονικού ταχυδρομείου σε άλλο πάροχο ή ενός μηνύματος στο smartphone σας. Αποφύγετε να μοιράζεστε τους κωδικούς πρόσβασής σας με άλλα άτομα, καθώς θα μπορούσαν να θέσουν σε κίνδυνο τα προσωπικά σας δεδομένα, έστω και άθελά τους.
- Χρησιμοποιήστε έλεγχο ταυτότητας δύο παραγόντων
Ο έλεγχος ταυτότητας δύο παραγόντων (2FA), που μερικές φορές ονομάζεται επίσης επαλήθευση δύο βημάτων (2SV), είναι ένας εξαιρετικός τρόπος για να κλείσετε την πόρτα στους κυβερνοεγκληματίες ακόμη και όταν ο κωδικός πρόσβασής σας κλαπεί ή διαρρεύσει. Για να το θέσουμε διαφορετικά, χωρίς να αποκτήσουν πρόσβαση στα δεδομένα σύνδεσής σας και χωρίς να έχουν πρόσβαση στο smartphone σας, οι κυβερνοεγκληματίες δεν θα μπορέσουν να παραβιάσουν τον λογαριασμό σας. Όλα αυτά είναι δυνατά με τη χρήση ενός άλλου παράγοντα ελέγχου ταυτότητας, πέραν του συνδυασμού ονόματος χρήστη και κωδικού πρόσβασης.
Υπάρχουν πολλαπλές επιλογές 2FA – ένα ειδικό κλειδί ασφαλείας, ένας κωδικός που δημιουργείται σε μια εφαρμογή ελέγχου ταυτότητας, ένα μήνυμα κειμένου ή ενδεχομένως ακόμη και βιομετρικά δεδομένα, όπως η αναγνώριση προσώπου ή το δακτυλικό σας αποτύπωμα. Πολλές διαδικτυακές υπηρεσίες στις μέρες μας, όπως το Facebook, το Twitter, η Google και η Apple, προσφέρουν τη δυνατότητα 2FA για την προστασία του λογαριασμού. Δυστυχώς, δεν είναι ενεργοποιημένη από προεπιλογή, οπότε φροντίστε να την αναζητήσετε και να την ενεργοποιήσετε στις ρυθμίσεις ασφαλείας και απορρήτου του λογαριασμού σας.
Και το τέλος,
Ελπίζουμε αυτές οι συμβουλές να σας βοήθησαν να τακτοποιήσετε την ακαταστασία στον κυβερνοχώρο, να φτιάξετε τις συσκευές σας, να δημιουργήσετε χώρο για μια νέα αρχή και, το σημαντικότερο, να βελτιώσετε μακροπρόθεσμα το διαδικτυακό σας απόρρητο και την ασφάλειά, ώστε ο επόμενος γύρος της ψηφιακής καθαριότητας να είναι παιχνιδάκι.