Είναι γνωστό ότι οι απαγωγείς ζητούν συνήθως λύτρα για να απελευθερώσουν τα θύματά τους. Το ίδιο κάνουν και οι εκβιαστές για να μην «καρφώσουν» όσους κρατούν στο χέρι. Ενίοτε και οι τρομοκράτες για να μην εξαπολύσουν τις επιθέσεις τους.
Οι εποχές, όμως, αλλάζουν γρήγορα και ανάλογα φαινόμενα εκτυλίσσονται έχοντας ως πρωταγωνιστές όχι ανθρώπους που φορούν κουκούλες, αλλά άσους του Διαδικτύου, τους γνωστούς χάκερ. Κάτι τέτοιο συνέβη και στην περίπτωση μιας εταιρείας που διαχειρίζεται ένα δίκτυο 8.850 χιλιομέτρων αγωγών στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Πρόκειται, φυσικά, για την Colonial Pipeline, η οποία «γονάτισε» από την ηλεκτρονική επίθεση που δέχθηκε το σύστημά της την περασμένη εβδομάδα. Το αποτέλεσμα ήταν να προκληθεί πανικός στην αμερικανική αγορά καυσίμων και να παρατηρηθούν ελλείψεις στα πρατήρια για μερικές ημέρες.
Δύσκολη απόφαση, αλλά…
Τα πράγματα δε θα ήταν πιθανότατα αρκετά χειρότερα εάν, όπως παραδέχθηκε ο διευθύνων σύμβουλός της, Τζόσεφ Μπλάουντ, η εταιρεία δεν αποφάσιζε να ενδώσει στις απαιτήσεις των χάκερ και να τους καταβάλει λύτρα της τάξης των 4,4 εκατομμυρίων δολαρίων – είδηση την οποία αποκάλυψε πρώτο το Bloomberg.
«Γνωρίζω πως πρόκειται για μια εξαιρετικά αμφιλεγόμενη απόφαση. Δεν την πήρα ελαφρά τη καρδία. Θα παραδεχθώ πως δεν αισθάνθηκα άνετα βλέποντας χρήματα να βγαίνουν από την πόρτα μας για να καταλήξουν σε ανθρώπους όπως αυτοί», δήλωσε ο ίδιος – για να επιμείνει, ωστόσο, ότι «η απόφαση ήταν αυτό που έπρεπε να γίνει».
Όπως διευκρίνισε ο ίδιος, ήταν αναγκασμένος να δράσει γρήγορα, μιας και ο χρόνος πίεζε. Καθώς δεν μπορούσε να εκτιμηθεί επακριβώς ούτε η ζημιά που είχε υποστεί το σύστημα διαχείρισης των αγωγών ούτε ο χρόνος που θα απαιτούνταν για την αποκατάστασή της, επελέγη να γίνει δεκτό το αίτημα των «εισβολέων».
Σύμφωνα, μάλιστα, με το Reuters Breakingviews, τα λύτρα καταβλήθηκαν και αυτά με τρόπο που ανταποκρίνεται στις τάσεις της ψηφιακής εποχής: Όχι σε μια τσάντα γεμάτη χαρτονομίσματα, αλλά σε μορφή Bitcoin.
Θα ισχυριστεί, βεβαίως, κανείς ότι η επιλογή των χάκερ ήταν λανθασμένη, καθώς στο διάστημα που μεσολάβησε το γνωστότερο εκ των κρυπτονομισμάτων δέχθηκε μεγάλο πλήγμα και η «ισοτιμία» του έχει υποχωρήσει σημαντικά. Κάτι που, με τη σειρά του, σημαίνει πως και αυτοί έχουν δει μεγάλο μέρος του ποσού που απέσπασαν να εξανεμίζεται.
Αυτό, ωστόσο, δεν αλλάζει τα δεδομένα.
Μην τους πληρώνετε, θα επανέλθουν δριμύτεροι
Οι αρχές των ΗΠΑ τηρούν, για την ώρα, χαμηλούς τόνους στη συγκεκριμένη υπόθεση. «Πρόκειται για μια απόφαση που ελήφθη σε επίπεδο ιδιωτικού τομέα», δήλωσε χαρακτηριστικά η αναπληρώτρια σύμβουλος εθνικής ασφαλείας για ζητήματα κυβερνοεπιθέσεων, Αν Νόιμπεργκερ.
Ωστόσο, στο παρασκήνιο διαρρέεται πως η κυβέρνηση προσπαθεί να αποθαρρύνει τις εταιρείες από το να υποκύπτουν στις απαιτήσεις των χάκερ – όπως και τους κάθε είδους εκβιασμούς. Κι αυτό διότι, όπως σημειώνουν, μπορεί να γλιτώσουν τις άμεσες συνέπειες, όπως έτσι τους ισχυροποιούν και τους δίνουν τη δυνατότητα να εξαπολύουν μελλοντικά πιο αποτελεσματικές επιθέσεις, ζητώντας ακόμη περισσότερα ανταλλάγματα.
«Είμαι κατά της καταβολής λύτρων, επειδή κάθε φορά που καταβάλλονται ποσά σε αυτές τις ομάδες, τους βοηθούν να διευρύνουν τις δυνατότητές τους. Όμως, η αλήθεια είναι πως οι εταιρείες ουσιαστικά γονατίζουν και δεν τους απομένει άλλη επιλογή», τόνισε στην Wall Street Journal ο επικεφαλής της εταιρείας ασφαλείας TrustedSec.
Ας παραβλέψουμε, για την ώρα, τη σπουδή εκείνων που προσπάθησαν εξαρχής και χωρίς αποδείξεις να χρεώσουν το πλήγμα στο δίκτυο της Colonial Pipeline στο Κρεμλίνο και τους λοιπούς εχθρούς των ΗΠΑ – αποδείχθηκε ότι την ευθύνη φέρει ένας… όμιλος χάκερ με την ονομασία DarkSide – και ας επικεντρωθούμε στην ουσία.
Κι εδώ οφείλουμε εξαρχής να παραδεχτούμε το εξής: Πρόκειται για ένα φαύλο κύκλο ο οποίος ανησυχεί την Ουάσιγκτον. Όπως, εξάλλου, και τις κυβερνήσεις πολλών άλλων κρατών, καθώς και τις διοικήσεις μεγάλων εταιρειών σε κρίσιμους τομείς.
Αντί για βόμβες, πέφτουν… «ιοί»
Προφανώς, η υπόθεση έχει και γενικότερη διάσταση, που ξεπερνά τους ιδιώτες χάκερ και τις απαιτήσεις τους – οι οποίοι, καμιά φορά εμφανίζονται ως «Ρομπέν του Διαδικτύου» και δηλώνουν ότι θα προσφέρουν τα λύτρα σε φιλανθρωπικούς σκοπούς. Αφορά, πολύ απλά, τις ίδιες τις σχέσεις μεταξύ κρατών, καθώς αποτελεί ένα νέο είδος βίαιης επίλυσης διαφορών και ανταγωνισμών, μέσω της κήρυξης ενός κυβερνοπολέμου, στη θέση του παραδοσιακού πολέμου.
Φανταστείτε, για παράδειγμα, ότι το δίκτυο παραγωγής, διανομής και διαχείρισης της ηλεκτρικής ενέργειας, μαζί και το σύστημα ύδρευσης και αποχέτευσης μιας χώρας δεν καταστρέφεται από μια αεροπορική επιδρομή (όπως συμβαίνει αυτές τις ημέρες στη Λωρίδα της Γάζας), αλλά από ένα «ιό» που διοχετεύεται στο σύστημα ελέγχου και το τινάζει κυριολεκτικά στον αέρα.
Φανταστείτε, επίσης, τον έλεγχο της εναέριας ή της θαλάσσιας κυκλοφορίας, τα φανάρια που ρυθμίζουν την κίνηση στους δρόμους ή τις δημόσιες υπηρεσίες και το εθνικό σύστημα υγείας να παραλύουν εξαιτίας μιας κυβερνοεπίθεσης που θα έχει εξαπολύσει κάποιος εχθρός.
Φανταστείτε, ακόμη, τα ραντάρ και τους δορυφόρους που κατευθύνουν τα μαχητικά αεροπλάνα και τα πολεμικά πλοία, τα drones και τα υποβρύχια, να «τυφλώνονται» από τον αντίπαλο, με αποτέλεσμα τα «έξυπνα» όπλα να μετατρέπονται σε ανάπηρους στρατιώτες.
Όσο για εκείνους που αδυνατούν να φανταστούν, μπορούν να ρωτήσουν το Ιράν τι έχει συμβεί στις πυρηνικές εγκαταστάσεις της Νατάνζ ή τις ΗΠΑ για την υπόθεση της SolarWind – ή, έστω, να διαβάσουν σχετικά από τα τόσα που έχουν γραφεί…
Επιστήμη και πόλεμος
Φυσικά, τίποτα από τα παραπάνω δεν σημαίνει ότι η εποχή των «συμβατικών πολέμων» φτάνει στο τέλος της και σύντομα θα τους γνωρίζουμε μόνο από τα βιβλία της ιστορίας και τις αφηγήσεις των παλιότερων. Όχι, τίποτα τέτοιο εν θα συμβεί κι ας μην έχουν κάποιοι αυταπάτες.
Ποιος μπορεί να εγγυηθεί, όμως, ότι εάν και όταν συμβούν όλα αυτά, ένα ολόκληρο κράτος δεν θα βρεθεί στη θέση της Colonial Pipeline και του CEO της; Και η κυβέρνησή του δεν θα αναγκαστεί να συνθηκολογήσει καθώς θα έχει ήδη γονατίσει, προκειμένου να αποφύγει τα χειρότερα;
Προφανώς κανείς. Η τεχνολογία μας προσφέρει έναν ακόμη τρόπο για να αλληλοσκοτωνόμαστε και να καταστρεφόμαστε, αποδεικνύοντας ότι η επιστήμη έχει δύο πρόσωπα. Είναι η ανθρωπότητα και οι κυβερνώντες που αποφασίζουν ποιο θα φανεί κάθε φορά.