Την αναθεώρηση των κατευθυντήριων γραμμών για την εφαρμογή των κανόνων στον τομέα των κρατικών ενισχύσεων όσο αφορά την ταχεία ανάπτυξη των ευρυζωνικών δικτύων («κατευθυντήριες γραμμές για τα ευρυζωνικά δίκτυα») προωθεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοινώνοντας δημόσια διαβούλευση έως τις 11 Φεβρουαρίου 2022.
Στόχος είναι να διευκολυνθεί η ανάπτυξη και υιοθέτηση ευρυζωνικών δικτύων σε περιοχές που πάσχουν από ανεπαρκείς υπηρεσίες συνδεσιμότητας, όπως οι απομακρυσμένες και αραιοκατοικημένες περιοχές της ΕΕ.
Ταυτόχρονα, οι κατευθυντήριες γραμμές αποσκοπούν και στην προστασία των ιδιωτικών επενδύσεων, καθώς προβλέπουν ότι δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί καμία δημόσια παρέμβαση όταν επενδύουν ιδιωτικοί φορείς, αλλά και στην προώθηση του θεμιτού ανταγωνισμού μέσω ανταγωνιστικών διαδικασιών επιλογής, τεχνολογικής ουδετερότητας και απαιτήσεων ανοικτής πρόσβασης.
Ειδικότερα, η προτεινόμενη αναθεώρηση συνίσταται στα εξής:
– Θέσπιση νέων ορίων ταχύτητας για τη δημόσια στήριξη των σταθερών δικτύων Gigabit και νέες κατευθυντήριες γραμμές για τη στήριξη της ανάπτυξης κινητών δικτύων. Στόχος είναι: α) να αποτυπωθούν οι αυξανόμενες ανάγκες συνδεσιμότητας των τελικών χρηστών και β) να αποσαφηνιστούν οι όροι υπό τους οποίους μπορεί να χορηγηθεί στήριξη, ιδίως όσον αφορά την ύπαρξη δυσλειτουργίας της αγοράς και τις επιδόσεις που πρέπει να επιτύχουν τα δίκτυα.
– Εισαγωγή νέας κατηγορίας πιθανής ενίσχυσης, ιδίως με τη μορφή μέτρων από την πλευρά της ζήτησης που υποστηρίζουν την υιοθέτηση σταθερών και κινητών δικτύων (κουπόνια). Πρόκειται για μια πρακτική που εφαρμόζει ήδη η Ελλάδα χρηματοδοτώντας την από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ).
– Περαιτέρω αποσαφήνιση ορισμένων εννοιών που είναι σημαντικές για την αξιολόγηση των κρατικών ενισχύσεων που διενεργεί η Επιτροπή, όπως, μεταξύ άλλων, η χαρτογράφηση, οι δημόσιες διαβουλεύσεις που πρέπει να διενεργούνται πριν από τη χορήγηση της ενίσχυσης, η ανταγωνιστική διαδικασία επιλογής, οι υποχρεώσεις πρόσβασης χονδρικής και η επέκταση των επιδοτούμενων δικτύων με ιδιωτικά κεφάλαια.
Εκτός από τη διαβούλευση με τα ενδιαφερόμενα μέρη που ξεκίνησε χθες (19 Νοεμβρίου 2021) το προτεινόμενο κείμενο κατευθυντήριων γραμμών για τα ευρυζωνικά δίκτυα θα συζητηθεί σε συνεδρίαση μεταξύ της Επιτροπής και των κρατών μελών, η οποία θα πραγματοποιηθεί προς το τέλος της περιόδου διαβούλευσης. Η έγκριση των νέων κατευθυντήριων γραμμών για τα ευρυζωνικά δίκτυα προβλέπεται για τα μέσα του 2022.
Να σημειωθεί ότι οι υφιστάμενες κατευθυντήριες γραμμές του 2013 για τις κρατικές ενισχύσεις για τα ευρυζωνικά δίκτυα επιτρέπουν δημόσιες επενδύσεις όπου υπάρχει δυσλειτουργία της αγοράς και όταν οι επενδύσεις αυτές επιφέρουν σημαντική βελτίωση (σταδιακή αλλαγή).
Μεταξύ του 2014 και του 2019, τα κράτη μέλη δαπάνησαν περίπου 30 δισ. ευρώ δημόσιας χρηματοδότησης, σύμφωνα με τους κανόνες της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις, για την κάλυψη επενδυτικών κενών στην ανάπτυξη ευρυζωνικών υποδομών και για την επίτευξη των στόχων που έθεσε για το 2020 το ψηφιακό θεματολόγιο για την Ευρώπη .
Σύμφωνα με τον δείκτη ψηφιακής οικονομίας και κοινωνίας (DESI) από τα μέσα του 2020, το 87,2 % των νοικοκυριών στην Ευρώπη είχε πρόσβαση σε ταχεία ευρυζωνική σύνδεση τουλάχιστον 30 megabits ανά δευτερόλεπτο (Mbps), ενώ το 59,3 % είχε πρόσβαση μέσω δικτύων που ήταν σε θέση να υποστηρίξουν ταχύτητες Gigabit. Έως το τέλος Ιουνίου του 2020, σχεδόν όλα τα νοικοκυριά της ΕΕ (99,6%) καλύπτονταν από δίκτυα κινητών επικοινωνιών 4G LTE, ενώ το 13,9 % καλύπτονταν από δίκτυα 5G.
Υπενθυμίζεται ότι η Επιτροπή προσδιόρισε τις ανάγκες συνδεσιμότητας που πρέπει να καλυφθούν έως το 2025 ως εξής: 1. όλα τα ευρωπαϊκά νοικοκυριά θα πρέπει να έχουν συνδεσιμότητα στο διαδίκτυο με ταχύτητα τουλάχιστον 100 Mbps, αναβαθμίσιμη σε ταχύτητα 1 Gbps, 2. όλοι οι βασικοί κοινωνικοοικονομικοί παράγοντες, όπως τα σχολεία, τα νοσοκομεία και η δημόσια διοίκηση, καθώς και οι επιχειρήσεις υψηλής ψηφιακής έντασης θα πρέπει να έχουν πρόσβαση σε συνδεσιμότητα Gigabit. 3. όλες οι αστικές περιοχές και όλες οι κύριες επίγειες διαδρομές μεταφορών θα πρέπει να διαθέτουν αδιάλειπτη κάλυψη δικτύου 5G.
Τον Φεβρουάριο του 2020, η Επιτροπή δημοσίευσε τις ψηφιακές προτεραιότητες της ΕΕ, μεταξύ των οποίων η ανακοίνωση για τη διαμόρφωση του ψηφιακού μέλλοντος της Ευρώπης και υπενθύμισε ότι η συνδεσιμότητα για την επίτευξη των στόχων της στρατηγικής «Ευρώπη 2025» παραμένει το πλέον θεμελιώδες δομικό στοιχείο του ψηφιακού μετασχηματισμού της Ευρώπης.
Η ανακοίνωση για την ψηφιακή πυξίδα θεωρεί ότι έως το 2030 όλα τα νοικοκυριά της ΕΕ θα πρέπει να καλύπτονται από δίκτυο Gigabit και όλες οι κατοικημένες περιοχές θα πρέπει να καλύπτονται από 5G. Σύμφωνα με την εν λόγω πρόταση, έως το 2030, τα δίκτυα με ταχύτητες Gigabit θα πρέπει να είναι διαθέσιμα υπό προσιτούς όρους για όσους χρειάζονται ή επιθυμούν αυτές τις ταχύτητες.