Μέσα στο οικοσύστημα αυτό, τα Πανεπιστήμια κατέχουν εξέχουσα θέση, τόσο με τον εκπαιδευτικό τους ρόλο ως δεξαμενές ταλέντου όσο και ως φορείς έρευνας και καινοτομίας.
Το Οικονομικό Πανεπιστήμιο ειδικότερα έχει δώσει ιδιαίτερη έμφαση στο πεδίο της επιχειρηματικότητας, έχοντας πρωτοστατήσει εδώ και 20 χρόνια σε πολλαπλούς άξονες.
Ηγήθηκε της προσπάθειας εισαγωγής μαθημάτων επιχειρηματικότητας αρχικά σε όλα τα προγράμματα σπουδών του Πανεπιστημίου και στη συνέχεια σε όλα τα Πανεπιστήμια, πρωτοστάτησε στη δημιουργία Μονάδας Καινοτομίας (ΜοΚΕ) με στόχο την παρακίνηση των φοιτητών και την ενίσχυση του επιχειρηματικού πνεύματος, πρωτοπόρησε στην υποστήριξη επιχειρηματικών ομάδων κατά τα πρώιμα στάδια με τη δημιουργία της θερμοκοιτίδας ACEin και διακρίθηκε για τα έργα ανοικτής καινοτομίας και διασύνδεσης του χώρου της καινοτόμου επιχειρηματικότητας με την αγορά.
Το Κέντρο Επιχειρηματικότητας και Καινοτομίας του ΟΠΑ προέκυψε από τη συνένωση των δράσεων της Μονάδας Καινοτομίας και Επιχειρηματικότητας (ΜοΚΕ) και της θερμοκοιτίδας ACEin του Πανεπιστημίου, και σήμερα απασχολεί 9 άτομα ως αυτοχρηματοδοτούμενη δράση. Από το 2015 που ιδρύθηκε το ACEin έως σήμερα έχουν υποστηριχθεί πάνω από 350 επιχειρηματικές ομάδες, εκ των οποίων οι 100 έχουν φιλοξενηθεί στους χώρους του κέντρου από 3 έως 6 μήνες, οι 20 έχουν έσοδα από πελάτες και οι 10 έχουν λάβει χρηματοδότηση από επενδυτές.
Το Κέντρο υλοποιεί τη στρατηγική του Πανεπιστημίου στο πεδίο της καινοτομίας και της επιχειρηματικότητας σε τρεις πυλώνες:
Πυλώνας 1: Κινητοποίηση, Εκπαίδευση και Ανάπτυξη Δεξιοτήτων στην Επιχειρηματικότητα (Inspiration & Entrepreneurial Education)
Πυλώνας 2: Μεταφορά Τεχνολογίας & Υποστήριξη Επιχειρηματικών Ομάδων/Νεοφυών Επιχειρήσεων (Technology Transfer & Start-up Development)
Πυλώνας 3: Ανοιχτή Καινοτομία & Δικτύωση με το Οικοσύστημα (Open Innovation & Networking)
Πιο συγκεκριμένα, σε σχέση με τον Πυλώνα 1, το Κέντρο στοχεύει:
● Στην κινητοποίηση των νέων και την ανάπτυξη του επιχειρηματικού τρόπου σκέψης στο πλαίσιο των προπτυχιακών ή μεταπτυχιακών τους σπουδών αλλά και ακόμη νωρίτερα (όπως π.χ. επιτυγχάνεται με την εκπαίδευση μαθητών λυκείου κατά το Θερινό Σχολείο Επιχειρηματικότητας YES).
● Στην ανάπτυξη δεξιοτήτων στην επιχειρηματικότητα (entrepreneurial competences) μέσω σύγχρονων εκπαιδευτικών μεθόδων, δραστηριοτήτων πέρα από το βασικό πρόγραμμα σπουδών (extracurricular activities) και διαγωνισμών.
● Στην υποστήριξη διδασκόντων, στελεχών γραφείων μεταφοράς τεχνολογίας ή προσωπικού θερμοκοιτίδων σε σχέση με βέλτιστες πρακτικές προώθησης της καινοτομίας και επιχειρηματικότητας (Train-the-Trainers).
● Στη μόχλευση του μεγάλου πλήθους των εργαζόμενων και μη φοιτητών που παρακολουθούν τα μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών του ΟΠΑ και μπορούν να γίνουν φορείς ανάπτυξης επιχειρηματικής δράσης και καινοτομίας τόσο αυτόνομα όσο και στο πλαίσιο των δικών τους οργανισμών.
Σε σχέση με τον Πυλώνα 2, το Κέντρο στηρίζει τις ακόλουθες δράσεις μέσα από τη λειτουργία θερμοκοιτίδας και γραφείου μεταφοράς τεχνολογίας:
● Υποστήριξη στη δημιουργία επιχειρηματικών ομάδων και στην ίδρυση νεοφυών επιχειρήσεων (Start-ups) που αξιοποιούν αναδυόμενες επιχειρηματικές ευκαιρίες και ιδρύονται εν γένει από φοιτητές, νέους ερευνητές ή από αποφοίτους τόσο του ΟΠΑ όσο και του ευρύτερου οικοσυστήματος καινοτομίας.
● Υποστήριξη στη δημιουργία και επιχειρηματική ανάπτυξη Εταιρειών-Τεχνοβλαστών (Spin-Offs) που ιδρύονται από μέλη ακαδημαϊκού ή ερευνητικού προσωπικού του ΟΠΑ και συνεργαζόμενων ερευνητικών φορέων για την αξιοποίηση ερευνητικών αποτελεσμάτων.
● Υποστήριξη στην επιχειρηματική ωρίμανση μέσω συστηματικής καθοδήγησης και συμβουλευτικής (mentoring/ coaching) σε θέματα που σχετίζονται με το σχεδιασμό του επιχειρηματικού μοντέλου, τις στρατηγικές μάρκετινγκ και διείσδυσης στην αγορά, τον χρηματοοικονομικό σχεδιασμό και τη χρηματοδότηση, την επιχειρηματική ανάπτυξη, βιωσιμότητα και επέκταση κλπ.
● Υποστήριξη στην κατοχύρωση και εκμετάλλευση των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας επί των ερευνητικών αποτελεσμάτων ή/και της τεχνογνωσίας ακαδημαϊκού και ερευνητικού προσωπικού.
Σε σχέση με τον Πυλώνα 3, το Κέντρο στοχεύει:
● Στη διασύνδεση επιχειρηματικών ομάδων και νεοφυών επιχειρήσεων με τις εδραιωμένες επιχειρήσεις μέσω δράσεων ανοικτής καινοτομίας (open innovation).
● Στη δικτύωση με το ευρύτερο Ελληνικό οικοσύστημα επιχειρηματικότητας/ καινοτομίας για συμπληρωματικότητα, βιωσιμότητα και πολλαπλασιασμό των αποτελεσμάτων.
● Στη δικτύωση σε διεθνές επίπεδο με στόχο τόσο τη διεθνή επέκταση των υποστηριζόμενων επιχειρηματικών σχημάτων, όσο και την προσέλκυση της επιχειρηματικής κοινότητας του εξωτερικού και τη δημιουργία επιχειρηματικών σχημάτων με διεθνή προσανατολισμό.
Η στρατηγική αυτή σηματοδοτεί το ρόλο των Ελληνικών ΑΕΙ ως κέντρα σύγχρονων μορφών εκπαίδευσης, ως κέντρα καινοτόμου και αξιοποιήσιμης έρευνας και ως κέντρα δημιουργίας και ανάπτυξης βιώσιμης και καινοτόμου επιχειρηματικότητας.
Το Κέντρο φιλοδοξεί να παίξει το ρόλο αυτό όχι μόνο στα στενά όρια του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, αλλά στον ευρύτερο χώρο της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, δίνοντας έμφαση στο πεδίο της έρευνας και της καινοτομίας. Αποτελώντας ένα κέντρο ανάπτυξης και εφαρμογής βέλτιστων πρακτικών στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, το κέντρο μπορεί να υποστηρίξει αντίστοιχες δράσεις σε συνεργασία και με άλλα ιδρύματα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (όπως κάνει ήδη μέχρι τώρα στο πλαίσιο του διαγωνισμού Ennovation σε συνεργασία με 22 άλλα ΑΕΙ/ΤΕΙ στον Ελλαδικό χώρο και την Κύπρο). Προσβλέποντας αρχικά σε μία επέκταση των δράσεων και βέλτιστων πρακτικών σε επίπεδο περιφέρειας σε συνεργασία με τα άλλα μεγάλα τεχνολογικά Πανεπιστήμια και Ερευνητικά Κέντρα, το ΟΠΑ βλέπει το ρόλο αυτό να επεκτείνεται στην ευρύτερη περιοχή της Ν.Α. Ευρώπης.
Απώτερος στόχος είναι να αποτελέσει όχι μόνο ένα κέντρο αριστείας στην επιχειρηματική εκπαίδευση, καθοδήγηση και δραστηριοποίηση των νέων στην ευρύτερη περιοχή, αλλά και πόλο έλξης για ταλαντούχους νέους και φορείς από το εξωτερικό.
«Το μυστικό πίσω από τα αποτελέσματα που έχει πετύχει το ACEin θεωρούμε ότι είναι η υποστήριξη στο σχηματισμό επιχειρηματικών ομάδων με συμπληρωματικές δεξιότητες και διεπιστημονικό υπόβαθρο, καθώς και η έμφαση που δίνεται στον έλεγχο των καινοτόμων ιδεών σε συνεργασία με την αγορά και τη βιομηχανία (business validation). Τα πολλαπλά προγράμματα ανοιχτής καινοτομίας (open innovation) που υποστηρίζει το κέντρο παρέχουν ιδανικό πλαίσιο για το σκοπό αυτό.»
*Κατερίνα Πραματάρη, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, Επιστημονική Υπεύθυνη ACEin.