Ο είκοσι ετών – πλέον – Διεθνής Διαστημικός Σταθμός (ΔΔΣ) έχει αρχίσει εμφανώς να δείχνει την ηλικία του, ενδεικτικό ότι μόλις τον περασμένο μήνα κοσμοναύτες «μπάλωναν» ρωγμές στο ρωσικό module του Σταθμού, σε μια προσπάθεια να σταματήσουν μικρές διαρροές αέρα.
Ωστόσο, ρωγμές εμφανίζονται και στη διεθνή συμμαχία που κρατά σε λειτουργία τον Σταθμό. Σύμφωνα με το περιοδικό Science, ο Ρώσος αναπληρωτής πρωθυπουργός, Γιούρι Μπορίσοφ, εξέφρασε την άποψη ότι η Ρωσία θα πρέπει να αποχωρήσει από τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό και από το 2025 να ξεκινήσει την διαδικασία δημιουργίας ενός διαστημικού σταθμού υπό εθνικό έλεγχο.
Παρά το γεγονός ότι τόσο ο Μπορίσοφ όσο και άλλοι Ρώσοι επίσημοι έχουν υπαναχωρήσει από τέτοιου είδους δηλώσεις, είναι γεγονός ότι ο ρωσικός σκεπτικισμός σχετικά με το μέλλον του ΔΔΣ θα μπορούσε να περιπλέξει τις αμερικανικές προσπάθειες να τον διατηρήσουν λειτουργικό έως το τέλος της δεκαετίας.
Στις 18 Απριλίου, ο ρωσικός κρατικός τηλεοπτικός σταθμός Russia 1 ανέφερε ότι ο Μπορίσοφ είπε, κατά τη διάρκεια συνάντησης παρουσία του προέδρου Πούτιν, «πρέπει με ειλικρίνεια να ενημερώσουμε τους συνεταίρους μας ότι θα αποχωρήσουμε από τον ΔΔΣ έως το 2025». Αργότερα, ο Μπορίσοφ ξεκαθάρισε ότι «μία τεχνική επιθεώρηση είναι αναγκαία και στη συνέχεια μπορούμε να πάρουμε τις αποφάσεις μας και να ενημερώσουμε τους εταίρους». Βέβαια, είναι γεγονός ότι ο Διεθνής Διαστημικός Σταθμός επέδειξε αξιοπρόσεκτη αντοχή στα χρόνια της λειτουργίας του και η κατάστασή του «αφήνει πολλές προσδοκίες».
Δεν είναι η πρώτη φορά που η Ρωσία δείχνει τη μη ικανοποίησή της από τον ΔΔΣ. Τον Νοέμβριο του 2020, ο Βλαντιμίρ Σολοβιόφ, διευθυντής πτήσεων για τον ρωσικό τομέα του Σταθμού, προκάλεσε αναστάτωση σε μία συνάντηση της ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών όταν προέβλεψε αποχώρηση εντός των επόμενων πέντε ετών και τόνισε ότι η Ρωσία θα δώσει προτεραιότητα στη δημιουργία ενός νέου σταθμού.
Λίγο διαφοροποιημένη η τοποθέτηση του Ντιμίτρι Ρογκόζιν, επικεφαλής της Roscosmos, της Διαστημικής Υπηρεσίας της Ρωσίας, ο οποίος είπε τη Δευτέρα ότι η Ρωσία δεν θα έπρεπε να αποχωρήσει από τον ΔΔΣ μέχρι να υπάρξουν λειτουργικές προτάσεις για ένα νέο σταθμό.
Προς το παρόν, ο νέος ρωσικός διαστημικός σταθμός – ο οποίος θα μπορούσε να αποτελέσει διάδοχο των σταθμών Salyut και Mir των δεκαετιών 1970 και 1980 – φαίνεται να είναι μια μακρινή προοπτική. Μάλιστα, σύμφωνα με τον Αντρέι Ιονιν, μέλος της Ακαδημίας Κοσμοναυτικής της Ρωσίας που ευνοεί τη διεθνή συνεργασία στον τομέα, ένας νέος σταθμός θα αντιπροσώπευε ένα βήμα προς τα πίσω. «Το μεγαλύτερο επίτευγμα του ΔΔΣ δεν είναι η τεχνολογία, αλλά η συνεργασία μεταξύ των κρατών», αναφέρει χαρακτηριστικά.
Σε κάθε περίπτωση, πριν η Ρωσία ξεκινήσει τη δημιουργία ενός νέου διαστημικού σταθμού, η Roscosmos πρέπει πρώτα να εκτοξεύσει το Nauka, ένα τεχνολογικό module, με προορισμό τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό μέσα στο 2021.
Από την αμερικανική πλευρά, ο Γκρεγκ Ότρι, ειδικός σε θέματα πολιτικής του Διαστήματος στο Πανεπιστήμιο της Αριζόνα, λέει ότι θα ήταν ατυχής εξέλιξη για τον ΔΔΣ να χάσει έναν «ανυπολόγιστης αξίας» συνεταίρο όπως η Ρωσία. Παράλληλα, υποστηρίζει ότι οι ΗΠΑ με τις υπηρεσίες μεταφοράς φορτίων και πληρωμάτων της SpaceX, μπορούν δυνητικά να διατηρήσουν μόνες τον ΔΔΣ σε λειτουργία.
«Πιστεύω ότι ο ΔΔΣ μπορεί και πρέπει να συνεχίσει να παρέχει υπηρεσίες αξίας μέχρι νέοι, εμπορικοί σταθμοί γίνουν διαθέσιμοι για χρήση από τον καθένα», λέει ο Ότρι, συμπληρώνοντας ότι οι κυβερνήσεις θα πρέπει να στρέψουν τις προσπάθειές τους «προς τη Σελήνη, είτε όλοι μαζί ή με έναν εποικοδομητικό ανταγωνισμό».