Οι αρχαιότερες γνωστές πατημασιές προγόνων του ανθρώπου, οι οποίες είχαν αρχικά ανακαλυφθεί στην Κρήτη το 2002, έχουν ηλικία 6,05 εκατομμυρίων ετών, είναι δηλαδή περίπου 0,35 εκατομμύρια χρόνια παλαιότερες από ό,τι είχε εκτιμηθεί αρχικά, σύμφωνα με μια νέα διεθνή επιστημονική έρευνα με ελληνική συμμετοχή. Τα απολιθωμένα ίχνη όρθιας βάδισης ανακαλύφθηκαν στην ακτή στο χωριό Τράχηλος, κοντά στο Καστέλι Κισσάμου της δυτικής Κρήτης.
Οι ερευνητές από Γερμανία, Ελλάδα, Σουηδία, Αγγλία και Αίγυπτο, οι οποίοι έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Nature Scientific Reports», με επικεφαλής τους Ούβε Κίρσερ και Μαντελάιν Μπέμε του Κέντρου Σένκεμπεργκ για την Ανθρώπινη Εξέλιξη και το Παλαιοπεριβάλλον του γερμανικού Πανεπιστημίου του Τίμπινγκεν, χρησιμοποίησαν γεωφυσικές και μικροπαλαιοντολογικές μεθόδους για να κάνουν ακριβή χρονολόγηση.
«Τα ίχνη είναι σχεδόν 2,5 εκατομμύρια χρόνια παλαιότερα από τα ίχνη που αποδίδονται στον Αυστραλοπίθηκο αφαρένσις (Λούσι) από το Λαέτολι της Τανζανίας», δήλωσε ο δρ Κίρσερ. Οι πατημασιές της Κρήτης έχουν περίπου την ίδια ηλικία με τα απολιθώματα (όχι πατημασιές) του είδους Orrorin tugenensis από την Κένυα, που βάδιζε όρθιος.
Ανήκουν στον Γκρεκοπίθηκο;
Πριν έξι εκατομμύρια χρόνια η Κρήτη συνδεόταν με την ηπειρωτική Ελλάδα μέσω της Πελοποννήσου. Όπως ανέφερε η δρ Μπέμε, «δεν μπορούμε να αποκλείσουμε μια σύνδεση ανάμεσα στον δημιουργό των ιχνών βάδισης και στον πιθανώς προ-άνθρωπο Γκρεκοπίθηκο». Πριν μερικά χρόνια είχαν βρεθεί στην Αττική τα απολιθώματα ενός άγνωστου προ-ανθρώπινου είδους (Graecopithecus freybergi), τα οποία χρονολογούνται πριν από περίπου 7,2 εκατομμύρια χρόνια.
Τι δείχνουν μελέτες
Η νέα μελέτη επιβεβαιώνει επίσης πρόσφατη έρευνα των ίδιων Γερμανών επιστημόνων του Τίμπινγκεν, σύμφωνα με την οποία πριν έξι εκατομμύρια χρόνια η Ευρώπη και η Μέση Ανατολή χωρίζονταν από την υγρή Ανατολική Αφρική από μια σχετικά στενή έκταση της Σαχάρας. Η γεωχημική ανάλυση του εδάφους της ακτής της Κρήτης, ηλικίας έξι εκατ. ετών, δείχνει ότι σκόνη της ερήμου από τη Βόρεια Αφρική είχε μεταφερθεί εκεί από τους ανέμους.
Οι ερευνητές ανέφεραν επίσης ότι πρόσφατες παλαιοανθρωπολογικές έρευνες δείχνουν πως ο αφρικανικός πίθηκος Σαχελάνθρωπος δεν βάδιζε όρθιος σε δύο πόδια, ενώ ο Orrorin tugenensis της Κένυας, ο οποίος έζησε πριν από 6,1 έως 5,8 εκατομμύρια χρόνια, υπήρξε ο αρχαιότερος προ-άνθρωπος στην Αφρική, ο οποίος πιθανώς εξελίχτηκε ανεξάρτητα από έναν Ευρωπαίο προ-άνθρωπο, όπως εκείνον της Κρήτης.
Στη μελέτη συμμετείχαν από ελληνικής πλευράς o Αθανάσιος Αθανάσιου της Εφορείας Παλαιοανθρωπολογίας-Σπηλαιολογίας στην Αθήνα και ο γεωλόγος του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας του Πανεπιστημίου της Κρήτης δρ Χαράλαμπος Φασουλάς.