Από τις εφαρμογές αυτόματης μετάφρασης μέχρι την αναγνώριση προσώπου, η τεχνητή νοημοσύνη θα κατακλύσει την καθημερινότητά μας. Και πλέον η ΕΕ θέλει να βάλει τάξη σ’ αυτή την ψηφιακή «Άγρια Δύση», στην οποία κυριαρχούν οι ΗΠΑ και η Κίνα.
Σήμερα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα αποκαλύψει σχέδιά της για την κανονιστική ρύθμιση της τεχνητής νοημοσύνης, ελπίζοντας να ενθαρρύνει τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις σ’ αυτόν τον πολύ στρατηγικό τομέα και να αποτρέψει παράλληλα παρεκκλίσεις τύπου Μεγάλου Αδελφού.
Ακολουθούν πέντε πράγματα που πρέπει κανείς να γνωρίζει για τα σχέδια της ΕΕ:
Ευρωπαϊκές αξίες
Οι Βρυξέλλες αναγνωρίζουν πως οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις έχασαν το πρώτο κύμα της επανάστασης του Ίντερνετ: μόνο η σουηδική πλατφόρμα Spotify, πρώτη στον κόσμο στην ον-λάιν μουσική, είναι ένας παίκτης εξίσου γνωστός με τις Google, Facebook και Amazon.
Αντίθετα η Ευρώπη βρίσκεται στην πρώτη γραμμή όσον αφορά την υπεράσπιση ορισμένων δεοντολογικών αξιών, όπως έδειξε με τον RGPD.
Ο «Γενικός Κανονισμός για την Προστασία των Δεδομένων» (RGPD) ανακοινώθηκε στις 25 Μαΐου 2018. Προβλέπει ενισχυμένα δικαιώματα για τους χρήστες του Διαδικτύου και επιβάλλει σε κάθε επιχείρηση, είτε είναι στο Ίντερνετ είτε όχι, να ζητάει «ρητή και θετική συναίνεση» για να χρησιμοποιεί προσωπικά δεδομένα των οποίων η συγκέντρωση ή η διαχείριση γίνεται μέσα στην ΕΕ.
Ο ευρωπαίος επίτροπος Βιομηχανίας Τιερί Μπρετόν θέλει να κρατήσει τις ίδιες αρχές και σε ό,τι αφορά την τεχνητή νοημοσύνη.
«Όπως και με τον RGPD, θα έχουμε τους δικούς μας κανόνες (…) θα εξασφαλίσουμε ότι τα ατομικά και τα θεμελιώδη δικαιώματα που απολαμβάνουμε στην Ευρώπη θα είναι σεβαστά», δήλωσε.
Ο Μεγάλος Αδελφός σας βλέπει
Η αναγνώριση προσώπου είναι ένα από τα πιο προβεβλημένα παραδείγματα της τεχνητής νοημοσύνης, καθώς ξυπνά την ανησυχία για έναν «Μεγάλο Αδελφό» που κατασκοπεύει όλες τις κινήσεις των πολιτών.
Είχε διαδοθεί η φήμη πως η Επιτροπή θα ζητούσε ένα μορατόριουμ για τη χρήση της. Κάτι τέτοιο δεν συνέβη.
Διότι ήδη χρησιμοποιείται ευρέως σε έναν σωρό τομείς: για να ξεμπλοκάρει κάποιος το smartphone ή για να περάσει γρήγορα τους ελέγχους στα αεροδρόμια.
«Θα πούμε, με πολύ νομική γλώσσα, πως θα κάνουμε μια παύση και θα καθορίσουμε αν υπάρχουν προϋποθέσεις κάτω από τις οποίες η μαζική αναγνώριση προσώπου πρέπει να επιτρέπεται», δήλωσε πρόσφατα η αντιπρόεδρος της Επιτροπής υπεύθυνη για την ψηφιακή βιομηχανία, η Μαργκρέτε Βεστάγκερ.
Μια επιχείρηση υψηλού κινδύνου
Η κανονιστική ρύθμιση της τεχνητής νοημοσύνης «είναι κάπως σαν την Άγρια Δύση, ξεκινάμε πάνω σε παρθένα εδάφη όπου κάνουμε λίγο-πολύ ό,τι θέλουμε, όμως στη συνέχεια οφείλουμε να οργανωθούμε», σχολιάζει ο Μπρετόν.
Η στάση της ΕΕ έναντι της τεχνητής νοημοσύνης θα είναι ανάλογη με τον κίνδυνο: όσο περισσότερο η χρήση θα είναι επικίνδυνη ή αμφιλεγόμενη, τόσο πιο αυστηροί θα είναι οι κανόνες.
Αυτή η στρατηγική είναι μάλλον ευπρόσδεκτη από τις επιχειρήσεις, οι οποίες εκφράζουν φόβους ότι οι Βρυξέλλες μπορεί να επιχειρήσουν να ορίσουν γενικούς κανόνες για ολόκληρη τη βιομηχανία και ως εκ τούτου να πνίξουν την καινοτομία.
Οι Βρυξέλλες σχεδιάζουν να εξετάσουν τις δραστηριότητες κατά περίπτωση: οι ιατρικές εφαρμογές θα είναι έτσι αυστηρά πλαισιωμένες, όχι όμως και εκείνες των ταυτόχρονων μεταφράσεων.
Όχι πόλεμος με το Πεκίνο και την Ουάσινγκτον
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επιμένει στο γεγονός ότι η στρατηγική της Ένωσης δεν έχει στόχο την κήρυξη πολέμου στις ΗΠΑ και στην Κίνα.
«Σε όρους ευθύνης ή ασφάλειας, όποια κι αν είναι η προέλευση αυτών των προϊόντων, ένας ορισμένος αριθμός κανόνων θα πρέπει να γίνεται αποδεκτός για να μπορούν να επιχειρούν μέσα στην ΕΕ», δήλωσε ο επίτροπος Δικαιοσύνης Ντιντιέ Ρεντέρ.
Σύμφωνα με τη Βεστάγκερ, τα σχέδια αυτά έχουν στόχο τόσο να παραδειγματίσουν, όσο και να κάνουν σεβαστούς τους κανόνες της ΕΕ.
Οι λομπίστες κάνουν ελιγμούς
Οι πρώτες ανακοινώσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αποτελούν την εκκίνηση μιας μακράς νομοθετικής διαδικασίας. Στη διάρκεια των τριών επόμενων μηνών, τα μέρη θα έχουν τη δυνατότητα να επηρεάσουν τα σχέδια της Επιτροπής. Οι επικεφαλής των Google και Facebook έχουν ήδη κάνει γνωστές τις απόψεις τους κατά τις πρόσφατες επισκέψεις τους στην έδρα της ΕΕ.
«Η συζήτηση είναι αληθινά ανοικτή σε όλους. Ο στόχος δεν είναι να πούμε ‘ιδού, αυτοί είναι οι κανόνες’», δήλωσε ο επίτροπος Ρεντέρ, πρώην υπουργός Εξωτερικών του Βελγίου.
Η ΕΕ ελπίζει να διατυπώσει στο τέλος της χρονιάς νομοθετικές προτάσεις που θα πρέπει να εγκριθούν από τα κράτη μέλη και να επικυρωθούν από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.