«Η πολυπληθής και δραστήρια κοινότητα των Ελλήνων επιστημόνων και επιχειρηματιών στην Silicon Valley εμφανίζεται πρόθυμη να συμβάλει ενεργά την ανάπτυξη του ελληνικού οικοσυστήματος καινοτομίας».
Αυτό σημειώνεται στην επικαιροποιημένη μελέτη – ενημερωτικό σημείωμα (Σεπτέμβριος 2021) για «την ψηφιακή διπλωματία στην Silicon Valley», που υπογράφει η γραμματέας Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων Α’ Δάφνη Βιτσικουνάκη, του γενικού προξενείου της Ελλάδας στο Σαν Φρανσίσκο και η οποία έχει αναρτηθεί στην ηλεκτρονική σελίδα του υπουργείου Εξωτερικών για τις εξαγωγές.
Στα συμπεράσματα και τις προτάσεις αναφέρονται αναλυτικά τα εξής:
«…Η Ελλάδα, ακολουθώντας το παράδειγμα των λοιπών χωρών, θα ήταν σε θέση να στηρίξει σε καθοριστικό βαθμό την ελληνική νεοφυή επιχειρηματικότητα και τον ψηφιακό μετασχηματισμό στη χώρα μας, με την ίδρυση ενός κατάλληλα στελεχωμένου γραφείου συνδέσμου στην Silicon Valley, με επαρκείς υποδομές και χρηματοδότηση, το οποίο θα:
- παρακολουθεί τις τεχνολογικές εξελίξεις και πώς αυτές μπορούν να αξιοποιηθούν στην Ελλάδα ή/και οφείλουν να λαμβάνονται υπόψη στην χάραξη ψηφιακής πολιτικής,
- υποστηρίζει ελληνικές νεοφυείς εταιρείες με υπηρεσίες soft landing, bootcamps, immersion programs, market entry workshops, συμβουλευτικές υπηρεσίες για πρακτικά θέματα (νομικά, φοροτεχνικά, αιτήσεων για visa, εξεύρεση στέγης, χώρων co-working κλπ), mentoring, coaching και networking στην Silicon Valley, προκειμένου να διερευνήσουν -αναλόγως του σταδίου ωριμότητάς τους- την εξασφάλιση χρηματοδότησης από τις εδώ εταιρείες κεφαλαίων υψηλού ρίσκου ή τους angel investors και την εξεύρεση πελατών ή συνεργατών.
- προβάλει την Ελλάδα στο τοπικό οικοσύστημα ως χώρα παραγωγής καινοτόμων τεχνολογιών, με εξειδικευμένο εργατικό δυναμικό και ολοένα βελτιούμενο επιχειρηματικό περιβάλλον, ελκυστικό προς τους ξένους επενδυτές.
Το γραφείο αυτό -κατά τα πρότυπα των παραδειγμάτων άλλων χωρών- θα μπορούσε να ήταν:
- αμιγώς κρατικό, (π.χ. γραφείο κρατικού φορέα προσέλκυσης επενδύσεων),
- ημικρατικό, μέσω συνεργασίας με κάποιο ίδρυμα/οργανισμό/ένωση/σύνδεσμο, με την αξιοποίηση του δυναμικού ελληνικού στοιχείου στελεχών τοπικών εταιρειών τεχνολογίας και τη στήριξη κάποιου συναφούς κρατικού φορέα
- παράρτημα μεικτού επιμελητηρίου
Εναλλακτικά, υπάρχει η δυνατότητα συνεργασίας με κάποιον τοπικό φορέα (είτε ιδιωτική εταιρεία, είτε εκπαιδευτικό/ερευνητικό ίδρυμα) είτε σε μόνιμη βάση είτε adhoc με την παροχή δυνατότητας σε επιλεγμένες ελληνικές νεοφυείς εταιρείες να παρακολουθήσουν προγράμματα επιχειρηματικής επιτάχυνσης στην Silicon Valley ή/και με την πρόσκληση συμβούλων startup εταιρειών στη χώρα μας προκειμένου να παρέχουν υπηρεσίες mentoring, coaching, workshops κλπ σε επιλεγμένες ελληνικές startup εταιρείες.
Η Ελλάδα μέχρι στιγμής δεν διαθέτει κάποιον επίσημο οργανισμό/ μηχανισμό στήριξης των ελληνικών νεοφυών επιχειρήσεων που να εδρεύει στην περιοχή, πέραν του Γραφείου ΟΕΥ του ΓΠ Αγίου Φραγκίσκου. Η πρώτη φορά που διοργανώθηκε από κρατικό ελληνικό φορέα (Enterprise Greece) σχετική δράση στήριξης ήταν τον Δεκέμβριο του 2020 με την πραγματοποίηση του διαδικτυακού επιμορφωτικού προγράμματος «Thriving in the storm» διάρκειας επτά ημερών, από την εταιρεία συμβούλων US Market Access Center, στο οποίο συμμετείχαν 12 ελληνικές startups. Η συνέχιση και επέκταση αυτής της δράσης θα έδινε την ευκαιρία σε περισσότερες εταιρείες να λάβουν τη σχετική επιμόρφωση. Εξάλλου, εφόσον πλέον το οικοσύστημα των startups στην Ελλάδα έχει επίσημα χαρτογραφηθεί με τη θέσπιση του εθνικού μητρώου νεοφυών εταιρειών Elevate Greece, οι προαναφερθείσες δράσεις στήριξης θα μπορούσαν να προσφέρονται ως παροχές προς τις εγγεγραμμένες στο μητρώο επιχειρήσεις.
Επιπλέον, πρωτοβουλίες μη κρατικών φορέων, όπως το Innovative Greeks – καρπός της συνεργασίας του ΣΕΒ και της Endeavor Greece – έχουν την προοπτική να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην διασύνδεση του ανά τον κόσμο ομογενειακού στοιχείου με την Ελλάδα. Η πολυπληθής και δραστήρια κοινότητα των Ελλήνων επιστημόνων και επιχειρηματιών στην Silicon Valley εμφανίζεται πρόθυμη να συμβάλει ενεργά την ανάπτυξη του ελληνικού οικοσυστήματος καινοτομίας. Η ίδρυση ενός τοπικού Συλλόγου Ελλήνων (Silicon Valley Greek Hub), την οποία προωθεί το Γενικό Προξενείο Αγίου Φραγκίσκου – αντίστοιχου με το Hellenic Innovation Network που λειτουργεί στη Βοστώνη – δύναται να συνδράμει καθοριστικά προς αυτήν την κατεύθυνση».
Ο «μαγνήτης» της Silicon Valley
Ακόμη, όπως αναφέρεται στη μελέτη, το 2021 εδρεύουν στην Silicon Valley πάνω από 100 εταιρείες τεχνολογίας που χαρακτηρίζονται ως «Μονόκεροι» (Unicorns) (ιδιωτικές νεοφυείς εταιρείες με αποτίμηση της αξίας τους άνω του 1 δισ. δολαρίων). Συνολικά, εδρεύουν τοπικά πάνω από 30.000 νεοφυείς εταιρείες πρώιμου ή ανεπτυγμένου σταδίου (startups, scaleups). Ο βαθμός αυτός της συγκέντρωσης τεχνολογικών καινοτομιών και υποστηρικτικών κεφαλαίων για την ανάπτυξής τους δεν απαντάται πουθενά αλλού στον κόσμο. Εξ ου και ο «μαγνήτης» της Silicon Valley έχει συγκεντρώσει στην περιοχή νέους επιστήμονες από πολλές χώρες του εξωτερικού, με αποτέλεσμα ο πληθυσμός να αποτελείται κατά 38% από αλλοδαπούς (ο μέσος όρος για τις ΗΠΑ κυμαίνεται στο 13,7%).
Ακόμη, όπως σημειώνεται, πλείστες χώρες κατά τη διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών, αναγνωρίζοντας τα σημαντικά πλεονεκτήματα διασύνδεσής τους με την Silicon Valley, όσον αφορά την στήριξη της νεοφυούς επιχειρηματικότητας αλλά και την προσέλκυση επενδύσεων τεχνολογίας, ίδρυσαν κάποιας μορφής εκπροσώπηση στην Silicon Valley. H εκπροσώπηση αυτή έχει αναβαθμιστεί, διευρυνθεί, ισχυροποιηθεί και εδραιωθεί με το πέρασμα του χρόνου, σε σημείο τέτοιο ώστε αρκετές χώρες διατηρούν πολλαπλή τοπική παρουσία μέσω παραρτημάτων διαφόρων υπηρεσιών τους, κρατικών και μη. Εξάλλου, ο αριθμός των χωρών οι οποίες διατηρούν στην Silicon Valley επίσημη παρουσία, με σκοπό την στήριξη των δικών τους νεοφυών εταιρειών και την παρακολούθηση εκ του σύνεγγυς των ραγδαίων τεχνολογικών εξελίξεων, ολοένα αυξάνεται. Ιδιαιτέρως όσον αφορά την Ευρώπη, το σύνολο σχεδόν των ευρωπαϊκών χωρών και επιπλέον, σε κάποιες περιπτώσεις, συγκεκριμένων γεωγραφικών περιφερειών ευρωπαϊκών χωρών, πέραν των διπλωματικών τους αρχών, έχουν ιδρύσει στην Silicon Valley παραρτήματα των εθνικών τους φορέων προσέλκυσης επενδύσεων και προώθησης εξαγωγών (Trade & Investment Agencies).
Σε πολλές περιπτώσεις εξάλλου λειτουργούν επίσης γραφεία συνδέσμων, γραφεία μεικτών επιμελητηρίων, θερμοκοιτίδες-εκκολαπτήρια/ επιταχυντές επιχειρηματικότητας (accelerators/ incubators), επαγγελματικά δίκτυα (business networks) ή άλλες υπηρεσίες προώθησης διμερών επιχειρηματικών συνεργασιών. Παράλληλα με τη λειτουργία αυτών των γραφείων, συχνά οι ξένες χώρες έχουν επιλέξει ως τοπικούς συνεργάτες, επιταχυντές επιχειρηματικότητας ή εταιρείες συμβούλων, καθώς και μέντορες startup επιχειρήσεων, που εξειδικεύονται στο να παρέχουν τις υπηρεσίες τους σε νεοφυείς επιχειρήσεις ξένων χωρών μέσω συμφωνιών συνεργασίας με κρατικούς φορείς των εν λόγω χωρών. Οι υποστηρικτικές αυτές υπηρεσίες λαμβάνουν τη μορφή σεμιναρίων/εργαστηρίων (immersion programs, workshops, bootcamps), συμμετοχής σε σχετικές εμπορικές εκθέσεις/ συνέδρια/ συμπόσια, εξεύρεση επαγγελματικών χώρων (office space), παροχής φοροτεχνικών και νομικών συμβουλών για την ίδρυση παραρτήματος και για την προστασία δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας, καθοδήγηση στην προσέλκυση πελατών (business matchmaking), εξασφάλισης χρηματοδότησης κλπ, κατά περίπτωση και σύμφωνα με τις ανάγκες της εκάστοτε ενδιαφερομένης εταιρείας.
Οι προαναφερθείσες υποστηρικτικές δραστηριότητες στις περισσότερες περιπτώσεις υλοποιούνται με την στενή συνεργασία ή/και την εποπτεία των διπλωματικών αρχών των αντίστοιχων χωρών, καθώς στην πλειονότητά τους οι αρχές αυτές διαθέτουν επιστημονικούς συμβούλους (Scientific Counselors) ή αυτοτελή τμήματα που επικεντρώνονται στην ανάπτυξη συνεργασιών στους τομείς της επιστήμης, της έρευνας, της καινοτομίας και της συναφούς επιχειρηματικότητας. Ενδεικτικό της σημασίας στην οποία αποδίδουν ειδικά οι ευρωπαϊκές χώρες στην στοχευμένη στα θέματα καινοτομίας εκπροσώπησή τους στην περιοχή είναι το γεγονός ότι συζητείται έντονα τα τελευταία χρόνια το ενδεχόμενο η Ευρωπαϊκή Ένωση να εγκαταστήσει μόνιμο Γραφείο Συνδέσμου στην Silicon Valley.
Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να αναζητήσουν τη μελέτη εδώ.
- ΑΠΕ-ΜΠΕ